Saturday, June 26, 2021

Printer เค•्เคฏा เคนै เคฏे เค•िเคคเคจे เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै?

Rohit rawat

Printer เค•्เคฏा เคนै เคฏे เค•िเคคเคจे เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै?


เค‡เคธ เคฒेเค– เคฎें เคนเคฎ เคœाเคจेंเค—े Printer เค•्เคฏा เคนै เคฏे เค•िเคคเคจे เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै? เคนเคฎ เคธเคญी Computers เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฌเค–ूเคฌी เค•เคฐเคคे เคนै เค”เคฐ เคœเคฌ เคญी เคนเคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เค•िเคธी document เค•ा paper เคชเคฐ print เคจिเค•ाเคฒเคจा เคนोเคคा เคนै, เคคो เคนเคฎ Printer เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนै. เคฏे เคธเคฌเคธे common output device เคนै เคœो Computer เคธे text, character, เค”เคฐ image เค•े เคฐूเคช เคฎें command เคฒेเคคे เคนै เค”เคฐ เคซिเคฐ เค‰เคธ information เค•ो paper เคชเคฐ transfer เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนै.

Printer เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนเคฎें homes, offices, school’s เค”เคฐ universities เคฎें เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคนोเคคी เคนै. เคชुเคฐाเคจे เคธเคฎเคฏ เคฎें basic text printing เค•े เคฒिเค dot matrix printer เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคนोเคคा เคฅा. เคฒेเค•िเคจ เคฌाเคฆ เคฎें เค‡เคธे Inkjet Printer เค”เคฐ Laser Printer เคฆ्เคตाเคฐा replaced เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा. เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ เค…เคงिเค•เคคเคฐ เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏे เคœाเคจे เคตाเคฒे เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เคญी เคฏเคนी เคนै.

เค†เค—े เคชोเคธ्เคŸ เคฎें เคนเคฎ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค”เคฐ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•े เค‰เคชเคฏोเค— เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคœाเคจेंเค—े. เคธाเคฅ เคนी เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•ैเคธे เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคा เคนै? เค‡เคธเค•ी เคญी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆेंเค—े. เคชเคฐ เค‰เคธเคธे เคชเคนเคฒे เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•्เคฏा เคนोเคคा เคนै? เค‡เคธे เค…เคš्เค›े เคธे เคธเคฎเคें.


Printer เคเค• Electronic Device เคนै, เคœो computer เคธे text เค”เคฐ graphic output เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคซिเคฐ เค‰เคธ information เค•ो เคเค• blank paper เคชเคฐ print เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै. Printer เคฆ्เคตाเคฐा เค‰เคค्เคชाเคฆिเคค printed output เค•ो Hard copy เค•เคนा เคœाเคคा เคนै, เคœो electronic document เค•ा เคญौเคคिเค• เคฐूเคช เคนै. เค•ुเค› Printer เคธिเคฐ्เคซ black and white เคช्เคฐเคคिเคฏां เคช्เคฐिंเคŸ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै, เคœเคฌเค•ि เค…เคงिเค•ांเคถ color print เค•ा เค‰เคค्เคชाเคฆเคจ เค•เคฐเคคे เคนै.

Printing technology เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค‡เคจ्เคนें เคฆो เคญाเค—ों เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœिเคธเคฎें เคชเคนเคฒा เคนै Impact printer, เคœो เคเค• typewriter เค•ी เคคเคฐเคน เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै. เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• character เค•ो paper เคฎें print เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‡เคธเคฎे hammer เคธे ink ribbon เคชเคฐ strike เค•ी เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เคซिเคฐ ink ribbon เค•ो paper เคชเคฐ เคฆเคฌाเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค‰เคชเคฏुเค•्เคค character เค‰เคธ เคชृเคท्เคŸ เคชเคฐ print เคนोเคคा เคนै. Dot matrix printer เค‡เคธเค•ा เคเค• เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै.

เคœเคฌเค•ि เคฆूเคธเคฐा เคนै, Non-impact printer เค‡เคธเค•े เคฎुเค–्เคฏ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนै Inkjet printer เค”เคฐ Laser printer. Inkjet เคฎें nozzles เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे ink เค•ी small droplets เค•ो paper เคชเคฐ spray เค•เคฐเค•े character เค”เคฐ image เค•ो create เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคตเคนी Laser printer เคเค• photocopier เค•ी เคคเคฐเคน เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै. เคฏे เคเค• mirror เคธे เคชเคฐाเคตเคฐ्เคคिเคค laser beam เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคा เคนै เค›เคตि เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค. เค†เค—े เคนเคฎ เค‡เคธเค•े เค”เคฐ เคช्เคฐเค•ाเคฐों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคœाเคจेเค—

เค‰เคธเคธे เคชเคนเคฒे “Printer” เค•े เค•ुเค› specifications เค•ो เคœाเคจ เคฒेเคคे เคนै เคœो เค†เคชเค•ो เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เคช्เคฐเค•ाเคฐों เค•े เคฌीเคš เค…ंเคคเคฐ เคฌเคคाเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै:


เค•เคฒเคฐ – เคเค• Printer เคฎें เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒी เคšीเคœ เคœो เคฆेเค–ी เคœाเคจी เคšाเคนिเคฏे เคตो เคฏे เค•ि เค•्เคฏा เค‰เคธเคฎें color print เค•เคฐเคจे เค•ी ability เคนै. เค…เค—เคฐ เค†เคชเค•ो เคเค• color printer เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคจเคนी เคนै เคคो เค†เคช monochrome printer เค•ो เคšुเคจ เคธเค•เคคे เคนै.

เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เคธ्เคชीเคก – เคนाเคฒांเค•ि เค†เคœเค•เคฒ home printers เคฎें เคญी เค†เคชเค•ो เคฌेเคนเคคเคฐ printing speed เคฆेเค–เคจे เค•ो เคฎिเคฒेเค—ी. เคชเคฐเคจ्เคคु เคฏเคฆि เค†เคช เค…เคงिเค• printing เค•เคฐเคคे เคนै เคœैเคธा เค…เค•्เคธเคฐ offices เคฎें เคนोเคคा เคนै. เคคो printing speed เคเค• important เคชเคนเคฒू เคฌเคจ เคœाเคคा เคนै. เคเค• Printer เค•ी เค‡เคธ เค•्เคทเคฎเคคा เค•ो PPM (Pages Per Minute) เคธे เคฎाเคชा เคœाเคคा เคนै.

เคฐिเคœॉเคฒ्เคฏूเคถเคจ – เคฏे เคเค• page เคชเคฐ เค•िเคธी image เคฏा text เค•ी sharpness เค•ो decide เค•เคฐเคคा เคนै. เคฏเคฆि เค†เคช เคเค• Printer เคชเคฐ 600dpi เคฒिเค–ा เคนुเค† เคฆेเค–े เคคो เคฏเคน เคช्เคฐเคคि เค‡ंเคš เคกॉเคŸ्เคธ เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै.

เคฎेเคฎोเคฐी – เคฏเคฆि เค†เคช เคจเคนी เคœाเคจเคคे เคคो เค•เคˆ Printers เคฎें dedicated memory เคนोเคคी เคนै. เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเคฏे laser printer เค›เคตि เคฌเคจाเคจे เคธे เคชเคนเคฒे Memory เคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• page เค•ी เคเค• เคชूเคฐी image เค•ो เคฐเค–เคคा เคนै. เคฏे printing error เคธे เคฌเคšเคจे เค”เคฐ document เค•ो properly print เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเคนाเคฏเค• เคนोเคคी เคนै. เคธाเคฅ เคนी เค†เคช large files เค•ो เคญी print เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै.

เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค‡ंเคŸเคฐเคซेเคธ – Computer เค•ो printer เคธे connect เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•เคˆ เคคเคฐीเค•ों เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœिเคธเคฎे USB cable (wired) เค”เคฐ Wi-fi (wireless) เคธเคฌเคธे เค†เคฎ connection type เคนै

เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•ा เค…เคตिเคท्เค•ाเคฐ เค•िเคธเคจे เค”เคฐ เค•เคฌ เค•िเคฏा?

Computer Printer เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ (History) เคฒเค—เคญเค— 1938 เค•े เค†เคธ-เคชाเคธ เคถुเคฐू เคนुเค† เคœเคฌ Chester Carlson เคจे Electrophotography เคจाเคฎ เค•ी เคเค• dry printing process เค•ा เค…เคตिเคท्เค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคฅा. เคนाเคฒांเค•ि เค•เคˆ เคตेเคฌเคธाเค‡เคŸ เค”เคฐ เค•िเคคाเคฌों เคฎें เค‡เคธเค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो 1800s เคธे เคถुเคฐू เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœเคฌ Charles Babbage เคจे เค…เคชเคจा เคชเคนเคฒा Mechanical printer เคกिเฅ›ाเค‡เคจ เค•िเคฏा เคœिเคธे Difference Engine เค•े เคธाเคฅ เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เค—เคฏा.

เคธเคจ 1953 เคฎें Remington Rand เคฆ्เคตाเคฐा Univac computer เค•े เคฒिเค เคเค• high-speed printer เคชेเคถ เค•िเคฏा เค—เคฏा, เคฏे เคฌเคนुเคค เคฌเฅœी เค”เคฐ เคญाเคฐी เคฎเคถीเคจ เคฅी เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•ेเคตเคฒ เค†เคงुเคจिเค• เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏों เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคฅा. เคนाเคฒांเค•ि เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคคเค• printing เค•े เคฒिเค Typewriters เคเค• เค…เคš्เค›ा เคคเคฐीเค•ा เคฅे. เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธเคฎें เค‰เคชเคฏोเค—เค•เคฐ्เคคा เค•ो เคเค• paper print เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•เคˆ processes เคธे เค—ुเคœเคฐเคจा เคนोเคคा เคฅा.

เคฏเคฆ्เคฏเคชि Impact printer เค•ी category เคฎें line printers เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคตिเค•เคธिเคค เค•िเคฏे เค—เค. เคฒेเค•िเคจ typewriter เคตाเคฒी technology เคฎें dot matrix printer เค•ो เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏเคคा เคฎिเคฒी. เคฏे ink ribbon เคชเคฐ pins เค•ो push เค•เคฐเค•े characters print เค•เคฐเคคे เคฅे. เคตเคนी non-impact printer เค•ी เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें laser printer เค•े เคชเคนเคฒे เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ เค•ो เคธเคจ 1969 เคฎें เคตिเค•เคธिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा.

Gary Starkweather เคนी เคตो เคต्เคฏเค•्เคคि เคฅे เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคฒेเคœเคฐ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•ो เคตिเค•เคธिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค Xerox machines เค•ी copier technology เค•ो use เค•िเคฏा เคฅा. เคœिเคธเค•े เคฌाเคฆ เค‰เคชเคฏोเค—เค•เคฐ्เคคा เค•े เคฒिเคฏे เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœों เค•ो เคช्เคฐिंเคŸ เค•เคฐเคจा เค”เคฐ เค†เคธाเคจ เคนो เค—เคฏा. 1976 เคฎें เคเค• เค”เคฐ non-impact เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เคจे เคฆเคธ्เคคเค• เคฆी เคœिเคธे เค†เคช Inkjet printer เค•े เคจाเคฎ เคธे เคœाเคจเคคे เคนै เคฏे home consumers เค•े เคฒिเคฏे เค•ाเคซी เคซाเคฏเคฆेเคฎंเคฆ เคฐเคนा.

เคนाเคฒांเค•ि impact printer เคฆ्เคตाเคฐा high amount เคฎें paperwork เค•ो produce เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เคชเคฐเคจ्เคคु เคตे low-resolution เคฎें เค›เคชाเคˆ เค•เคฐเคคे เคนै. เคœเคฌเค•ि non-impact printers เคฆ्เคตाเคฐा high quality prints เค‰เคค्เคชाเคฆिเคค เค•िเคฏे เคœाเคคे เคนै เคฒेเค•िเคจ เคตे เคงीเคฎी เค—เคคि เคฎें เค›เคชाเคˆ เค•เคฐเคคे เคนै

เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ (Types of Printer in Hindi)

เคฎूเคฒ เคฐूเคช เคธे Printer เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै:

1) Impact Printer

เคฏे characters เค•ो เค•ाเค—เคœ เคชเคฐ print เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे paper เค•े direct contact เคฎें เค†เค•เคฐ เค›เคชाเคˆ เค•เคฐเคคे เคนै. เค•ाเค—เคœ เคชเคฐ เคช्เคฐเคญाเคต เคกाเคฒเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‡เคธเคฎें electromechanical component เค•ा use เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคจเคฎें เคเค• metal head เคนोเคคा เคœिเคธे ink ribbon เค•े เค–िเคฒाเคซ เคŸเค•เคฐाเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ ink ribbon เค•ो paper เคชเคฐ push เค•िเคฏा เคœाเคคा เคœिเคธเค•े เคซเคฒเคธ्เคตเคฐूเคช เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เค…เค•्เคทเคฐ เค•ाเค—เคœ เคชเคฐ เค›เคช เคœाเคคा เคนै. เคนाเคฒांเค•ि เค‡เคธ เคช्เคฐเค•िเคฏा เคฎें เค•ाเคซी noise เค†เคคी เคนै. Impact Printer เค•ा mechanisms เคเค• typewriter เค•े เคธเคฎाเคจ เคนोเคคा เคนै. เค‡เคฎ्เคชैเค•्เคŸ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•े เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ:

  • Dot Matrix Printer
  • Daisy Wheel Printer
  • Line Printer
  • Drum Printer
  • Chain Printer

Dot Matrix Printer

เคกॉเคŸ เคฎैเคŸ्เคฐिเค•्เคธ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•ा เคšिเคค्เคฐ

เค‡เคจ เคช्เคฐिंเคŸเคฐो เคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• character เค•ो dots เค•े pattern เคฎें print เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคธเคฎें print head เค•เคˆ tiny needles เค•े เคเค• matrix เคธे เคฌเคจा เคนोเคคा เคนै. เคœो ink ribbon เคธे เคŸเค•เคฐाเค•เคฐ เค•ाเค—เคœ เคชเคฐ เคเค• dot เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•เคฐเคคा เคนै. เค‡เคš्เค›िเคค character เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเคฏे dots เค•ो เคเค• particular shape เคฎें เคฌाเคฐीเค•ी เคธे เคซैเคฒाเคฏा เคœाเคคा เคนै. Dot Matrix เค•ा printing mechanism เคเค• typewriter เค•े เคธเคฎाเคจ เคนोเคคा เคนै. เคนाเคฒांเค•ि เคฏे เค…เคญी outdated เคนो เคšुเค•े เค•्เคฏोंเค•ि เคฏे เค‰เคคเคจे high quality prints เคจเคนी produce เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै. Dot matrix เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคฒाเคญ เคฏे เคนै เค•ि เค‡เคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा different shape, size, เค”เคฐ fonts เคฎें character เค•ो print เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै.

Daisy Wheel Printer

เคกेเฅ›ी เคต्เคนीเคฒ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เคฎें เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคจे เคตाเคฒी เคงाเคคु เคกिเคธ्เค•

Daisy Wheel เคเค• เคช्เคฐाเคฐंเคญिเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Printer เคนै. เค‡เคจเคฎें เคเค• metal wheel เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•े เค•ोเคจों เคฎें เคธเคญी characters เคฒเค—े เคนोเคคे เคนै. Character เค•ो paper เคฎें print เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคฏे wheel rotate เคนोเคคी เคนै, เค”เคฐ เคซिเคฐ hammer เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे wheel เคฎें เคฒเค—े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• character เค•ो ink ribbon เคธे เคŸเค•เคฐाเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœिเคธเค•े เคซเคฒเคธ्เคตเคฐूเคช เคตो paper เคชเคฐ print เคนोเคคा เคนै. เคฏे เค•ाเคซी fast printing เค•เคฐเคคे เคนै เคฒเค—เคญเค— 10-50 character per second เคœो เค•ाเคซी เค…เคš्เค›ी speed เคนै. เคนाเคฒांเค•ि เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा image print เคจเคนी เค•ी เคœा เคธเค•เคคी.

Line Printer

เคฒाเค‡เคจ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ

เค‡เคธ เคถ्เคฐेเคฃी เค•े เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เคเค• เคธเคฎเคฏ เคฎे เคชूเคฐी เคเค• line เค•ो print เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนै เค‡เคธเคฒिเคฏे เค‡เคจ्เคนें เคฒाเค‡เคจ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै. เคฏे เค…เคงिเค• เคฎाเคค्เคฐा เคฎें output เค•ा เค‰เคค्เคชाเคฆเคจ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै. เคฆूเคธเคฐे impact printer เค•ी เคคเคฐเคน เค‡เคธเคฎें เคญी เคเค• metal head เคฏा hammer เคนोเคคा เคนै เคœो ink ribbon เคธे เคŸเค•เคฐाเคคा เคนै. เคฒेเค•िเคจ เคเค• เค…ंเคคเคฐ เคฏे เคนै เค•ि เค‡เคธเคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• column เค•े เคฒिเคฏे hammers เค•ी เคเค• series เคนोเคคी เคนै, เคœिเคธเคธे whole line เค•ो one time เคฎें print เค•िเคฏा เคœा เคธเค•े. เค‡เคจเค•ी Printing speed – 300 เคธे 3000 lines per minute (LPM) เคนोเคคी เคนै.

Drum Printer

เคก्เคฐเคฎ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•ा เคšिเคค्เคฐ

เค‡เคจ เคช्เคฐिंเคŸเคฐो เคฎें เคเค• เคฌेเคฒเคจाเค•ाเคฐ drum เคนोเคคा เคนै. เคœिเคธเค•ी surface เค•เคˆ tracks เคฎें divide เคนोเคคी เคนै. Drum เค•ी surface เคชเคฐ เคธเคญी characters print เคนोเคคे เคนै. Printing เค•े เคฒिเคฏे Drum เค•े เคธाเคฎเคจे Paper เค•ो เคฐเค–ा เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเค•े เคชीเค›े hammers เค•ी เคเค• series เคฒเค—ी เคนोเคคी เคนै. เคœैเคธी เคนी drum rotate เค•เคฐเคคा เคนै, hammer เค‰เคธ desired character เค•ा wait เค•เคฐเคคा เคนै เคœिเคธे print เค•िเคฏा เคœाเคจा เคนै. เคœैเคธे เคนी เคตो character เคนเคฅोเฅœे เค•े front เคฎें เค†เคคा เคนै เคคो hammer เค…เคชเคจे เคธाเคฎเคจे เคฎौเคœूเคฆ ink ribbon เค•े เคธाเคฅ paper เคชเคฐ เคตाเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै. เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคชेเคชเคฐ เคชเคฐ เคตเคน เค‡เคš्เค›िเคค เค…เค•्เคทเคฐ เค›เคช เคœाเคคा เคนै. Drum Printer เค•ी เค”เคธเคคเคจ speed เคฒเค—เคญเค— 300 เคธे 2000 line per minute เคนोเคคी เคนै.

Chain Printer

เคšैเคจ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•ा เคคंเคค्เคฐ

เคฏे printing เค•े เคฒिเค เคเค• chaining mechanism เค•ा use เค•เคฐเคคे เคนै. เค‡เคธ เคšैเคจ เค•ो print chain เค•เคนเคคे เคนै เคœो เคฌเคนुเคค เคคेเคœी เคธे rotate เค•เคฐเคคी เคนै. Chain เคฎें metal characters เค”เคฐ numbers เค•ी เคเค• เคถ्เคฐंเค–เคฒा เคนोเคคी เคนै. เค‡เคธे เคšाเคฒू เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคฏे chain, hammers เค•े เคเค• set เค•े เคšाเคฐों เค”เคฐ rotate เค•เคฐเคคी เคนै. เคœเคฌ desired character เคšुเคจे เค—เค print column เค•े front เคฎें เคนोเคคा เคนै, เคคो hammer เคฆ्เคตाเคฐा paper เค•ो เคชเคนเคฒे ink ribbon เคฎें เค”เคฐ เคซिเคฐ chain เคฎें เค‰เคธ character เคชเคฐ hit เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ाเค—เคœ เคชเคฐ เคตो เค•ैเคฐเค•्เคŸเคฐ เค›เคช เคœाเคคा เคนै

2) Non-Impact Printer

เค‡เคธ categories เค•े Printers เคฎें character เค”เคฐ images เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเคฏे printing mechanism เค”เคฐ paper เค•े เคฌीเคš เค•ोเคˆ physical contact เคจเคนी เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคจ्เคนें Non-impact Printer เคนिंเคฆी เคฎें เค—ैเคฐ-เคช्เคฐเคญाเคตी เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคธเคฎे เคธे เค•ुเค› output produce เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค ink spray เค•เคฐเคคे เคนै เค”เคฐ เค•ुเค› special electrical machines เค•ा use เค•เคฐเคคे เคนै. เคฏे เคช्เคฐिंเคŸिंเค— เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค•ोเคˆ เคถोเคฐ เคจเคนी เค•เคฐเคคे เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฌเคนुเคค quieter เคนोเคคे เคนै. เค‡เคธเค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคฏे เคนै เค•ि เค‡เคจเคฎें Impact printer เค•ी เคคเคฐเคน เค•िเคธी เคญी electro-mechanical mechanism เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคจเคนी เคนोเคคा เคนै.

เคฏे black & white เค”เคฐ color printout generate เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคนोเคคे เคนै. เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ Non-imapct printer เคธเคฌเคธे common เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนै เคœिเคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค…เคงिเค•ांเคถ เคนोเคคा เคนै. เค‡เคจเค•ी เคธเคฌเคธे เคฌเฅœी เค–ाเคธिเคฏเคค เคนै เค•ि เคฏे better quality เคฎें printout เคจिเค•ाเคฒ เคธเค•เคคे เคนै. เค‡เคจเค•े เค•ुเค› เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै:

  • Inkjet Printer
  • Laser Printer
  • Thermal Printer

Inkjet Printer

เค‡ंเค•เคœेเคŸ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•ा เคšिเคค्เคฐ

เคฏे เคธเคฌเคธे เค†เคฎ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค—ैเคฐ-เคช्เคฐเคญाเคตी เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เคนै, เคœो characters เค”เคฐ graphics เค•ो paper เคชเคฐ print เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे ink เค•ी tiny drops เค•ो spray เค•เคฐเคคे เคนै. เค‡เคธเค•े เคฒिเคฏे เคตे ink cartridge เค•ा use เค•เคฐเคคे เคนै เคœिเคธเคฎे เค•เคˆ tiny nozzles เคนोเคคी เคนै เคœिเคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा ink drops เค•ो spray เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. Ink เค•ी เคฏे Droplets เคœเคฌ nozzles เคธे เคจिเค•เคฒเค•เคฐ เคเค• valve เคธे เค—ुเคœเคฐเคคी เคนै เคคो เค‡เคจ्เคนें electrically charged เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคซिเคฐ เคฌूंเคฆों เค•ो เคตिเคฆ्เคฏुเคค เคฐूเคช เคธे เค†เคตेเคถिเคค เค”เคฐ เคฒंเคฌเคตเคค เคตिเค•्เคทेเคชเคฃ เคช्เคฒेเคŸों เคฆ्เคตाเคฐा paper เคชเคฐ เค‰เคšिเคค เคธ्เคฅिเคคि เค•े เคฒिเคฏे เคจिเคฐ्เคฆेเคถिเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคจ्เคนें high-quality color เค‰เคค्เคชाเคฆिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै. เคนाเคฒांเค•ि เคช्เคฐเคคि เคชृเคท्เคŸ เคช्เคฐिंเคŸ เคฒाเค—เคค เค‡เคจเคฎें เค…เคงिเค• เคนोเคคी เคนै.

Laser Printer

เคฒेเฅ›เคฐ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ

เคฏे personal computer เค•े เคธाเคฅ เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคจे เคตाเคฒा เคธเคฌเคธे เค†เคฎ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนै, เคœो เค‰เคš्เคš เค—เคคि เคธे เคเค• plain paper เคชเคฐ high quality เคตाเคฒे characters เค”เคฐ pictures เค•ो เคฎुเคฆ्เคฐिเคค (print) เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै. เค‡เคธเคฎें printing เค•े เคฒिเคฏे Photocopier technology เค•ा use เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœเคฌ เคนเคฎ laser printer เคฎें document เค•ो print เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคญेเคœเคคे เคนै, เคคो เคเค• laser beam เคฆ्เคตाเคฐा electrical charge เค•ा use เค•เคฐเค•े เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เค…เค•्เคทเคฐ เคฏा เคšिเคค्เคฐ เค•ो selenium-coated drum เคฎें draw เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœैเคธे เคนी drum charged เคนो เคœाเคคा เคนै, เคคो เค‡เคธे dry ink เค•े powder (เคœिเคธे toner เค•เคนเคคे เคนै) เคชเคฐ rolled เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.

Toner เค‰เคธ drum เคชเคฐ charged document เค•ा เคฐूเคช เคฒे เคฒेเคคा เคนै. เค…ंเคค เคฎे toner เค•ो paper เคชเคฐ transfer เค•เคฐเคคे เคนै เค”เคฐ heat เคต pressure เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे paper เคชเคฐ เค‰เคธे fused เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคธे paper เคชเคฐ เค‰เคธ document เค•ा permanent print เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै. Laser printer เคเค• เคฌाเคฐ เคฎे เคชूเคฐे เคเค• page เค•ो print เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै, เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคธे Page Printer เค•े เคจाเคฎ เคธे เคญी เคœाเคจเคคे เคนै.

Thermal Printer

เคฅเคฐ्เคฎเคฒ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•ा เคšिเคค्เคฐ

เคฏे printer เค›เคตिเคฏों เค•ो เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे heated pins เค•ो heat sensitive paper เคชเคฐ burn เค•เคฐเคคे เคนै. เค‡เคจ เคช्เคฐिंเคŸเคฐो เค•ो labels, barcode, payment receipt เค”เคฐ shipping labels เค‡เคค्เคฏाเคฆि create เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‰เคชเคฏोเค— เคฎें เคฒिเคฏा เคœाเคคा เคนै. Thermal printers เคฆो เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— categories เคฎें เค†เคคे เคนै เคœिเคธเคฎे เคนै: direct thermal เค”เคฐ transfer thermal. Direct thermal เคฎें chemically treated paper เค•ा use เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœो thermal print head เค•े เคฆ्เคตाเคฐा heat เคฆेเคจे เคชเคฐ dark เคนोเคคा เคนै. เค‡เคธเคฎें ink ribbon เคฏा toner เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคจเคนी เคนोเคคा เคนै.

เคœเคฌเค•ि Thermal transfer เคฎें print head เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเค•े ribbon เคธे solid ink เค•ो เคเค• label supply (เคœो เค†เคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ vinyl, polyester, nylon เคธे เคฌเคจी เคนोเคคी เคนै) เคชเคฐ transfer เค•เคฐเค•े เค›เคตि เค•ो เค‰เคคเคชเคจ्เคจ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค†เคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ Thermal printer เค•ाเคซी expensive เคนोเคคे เคนै เค”เคฐ เค›เคชाเคˆ เค•े เคฒिเคฏे เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคจे เคตाเคฒा paper เคญी costly เคนोเคคा เคนै.

Impact Printer เค”เคฐ Non-Impact Printer เค•े เคฌीเคš เคฎुเค–्เคฏ เค…ंเคคเคฐ

Impact PrinterNon-Impact Printer
เคฏे เคšिเคค्เคฐ เค”เคฐ เคตเคฐ्เคฃ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค hammer เค…เคฅเคตा wheel เค•ो ink ribbon เค•े เค–िเคฒाเคซ เคŸเค•เคฐाเคคे เคนै. เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฏे เค•ाเค—เคœ เค•े เคธंเคชเคฐ्เค• เคฎें เค†เค•เคฐ เค›เคชाเคˆ เค•เคฐเคคे เคนै.เคœเคฌเค•ि เคฏे paper เค•े physical contact เคฎें เค†เคฏे เคฌिเคจा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคนै. เค‡เคจเคฎे ink spray เค•เคฐเค•े เคฏा laser beam เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เค›เคชाเคˆ เค•ी เคœाเคคी เคนै.
เค‡เคจ्เคนें low speed printer เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคฏे เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ เคฎुเคฆ्เคฐिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•ाเคซी เคธเคฎเคฏ เคฒेเคคे เคนै.เค•ाเคซी fast เคนोเคคे เคนै, เคช्เคฐเคคि เคฎिเคจเคŸ เค•เคˆ เคชेเคœ เคช्เคฐिंเคŸ เค•เคฐเคจे เค•ी เค‡เคจเคฎे เค•्เคทเคฎเคคा เคนोเคคी เคนै.
Printing เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค•ाเคซी noise เค‰เคคเคชเคจ्เคจ เค•เคฐเคคे เคนै.เคฌเคนुเคค silently เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคे เคนै, เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เคฏे เค•िเคธी เคญी เคคเคฐเคน เค•े striking mechanism เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคจเคนी เค•เคฐเคคे เคนै.
เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค‰เคค्เคชाเคฆिเคค printed output เค•ी quality เคจॉเคจ-เค‡เคฎ्เคชैเค•्เคŸ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•े เคฎुเค•ाเคฌเคฒे lower เคนोเคคी เคนै.เค‡เคฎ्เคชैเค•्เคŸ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•े เคฎुเค•ाเคฌเคฒे เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค‰เคค्เคชाเคฆिเคค printed output เค•ी print quality เค•ाเคซी higher เคนोเคคी เคนै.
เคฏे เค…เค•्เคธเคฐ less expensive เคนोเคคे เคนै.เค‡เคฎ्เคชैเค•्เคŸ เคช्เคฐिंเคŸเคฐो เค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคฏे very expensive เคนोเคคे เคนै.
เค•ाเค—เคœ เคชเคฐ เคช्เคฐिंเคŸ เค•ा เค‰เคค्เคชाเคฆเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคฏे special ink เคตाเคฒे ribbon เค•ा use เค•เคฐเคคे เคนै.เค‡เคจเคฎें เคช्เคฐिंเคŸिंเค— เค•े เคฒिเคฏे laser, special ink เค•ी spray เคฏा heat เค”เคฐ pressure เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.
เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा multiple copies เคฌเคจाเคˆ เคœा เคธเค•เคคी เคนै.Multiple copies เค•ो produce เค•เคฐเคจा เคฎुเคถ्เค•िเคฒ (hard) เคนै.
เค…เคงिเค•เคคเคฐ impact printer เคฆ्เคตाเคฐा character output เค•ो produce เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.เค…เคงिเค•เคคเคฐ Non-impact printer เคฆ्เคตाเคฐा graphics เค”เคฐ characters output เคฆोเคจों เค•ो produce เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै.

Printer เค•ैเคธे เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคा เคนै?

เค‰เคช्เคชเคฐ เคนเคฎเคจे เค†เคชเค•ो เค•เคˆ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคช्เคฐिंเคŸเคฐो เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคฏा เคœिเคจเค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•ा เคคเคฐीเค•ा เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เคธे เคญिเคจ्เคจ เคนोเคคा เคนै. เค…เคญी เคนเคฎ laser printer เค•ैเคธे เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคा เคนै? เค‡เคธ เคฌाเคฐे เคฎे เคœाเคจेंเค—े. เค•्เคฏोंเค•ि เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ เคฏे เค†เคชเค•ो เคนเคฐ เคœเค—เคน เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเค—ा. เคเค• Laser printer เค•ाเคซी เคนเคฆ เคคเค• photocopiers machine เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคคे เคนै เคฏाเคจी เค‡เคจเค•ी printing technology เคฒเค—เคญเค— same เคนी เคนोเคคी เคนै.

1. เคœเคฌ เค†เคช เค•ुเค› print เค•เคฐเคคे เคนै, เคคो เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เค†เคชเค•े computer เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐिंเคŸ เค•िเคฏे เคœाเคจे เคตाเคฒे electronic data (information) เค•ो laser printer เคคเค• sent เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.

2. เคฆूเคธเคฐे เคšเคฐเคฃ เคฎें Printer เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคเค• electronic circuit เคฏे เคชเคคा เค•เคฐเคคा เคนै เค•ि เค‡เคธ data เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เค•्เคฏा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธे paper เคชเคฐ เค•ैเคธे print เค•เคฐเคจा เคนै เคคाเค•ि เคชृเคท्เคŸ เคชเคฐ เคธเคนी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆिเค–ाเคˆ เคฆे.

3. เค…เค—เคฒे เคšเคฐเคฃ เคฎें electronic circuit เคฆ्เคตाเคฐा corona wire เค•ो activate เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคฏे เคเค• high voltage wire เคนै, เคœो เค‡เคธเค•े เค†เคธ-เคชाเคธ เคฎौเคœूเคฆ เค•िเคธी เคญी เคšीเคœ เค•ो เคเค• static electric charge เคฆेเคคा เคนै.

4. เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ corona wire เคฆ्เคตाเคฐा charge เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै photoreceptor drum เค•ो, เคœिเคธเคธे drum เคเค• positive charge gain เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคตเคน เคšाเคฐ्เคœ เค‡เคธเค•े เคชूเคฐे surface เคชเคฐ เคซैเคฒ เคœाเคคा เคนै.

5. เค‰เคธी เคธเคฎเคฏ electronic circuit เคฆ्เคตाเคฐा laser beam เค•ो เคญी activate เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै, เคคाเค•ि page เค•ी image เค•ो drum เคชเคฐ draw เค•िเคฏा เคœा เคธเค•े. เคฏे laser beam drum เค•े เคœिเคธ เคนिเคธ्เคธे เคชเคฐ hit เค•เคฐเคคी เคนै, เคตเคนाँ เคฎौเคœूเคฆ positive charge เคฎिเคŸเคคा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ negative charge create เคนोเคคा เคนै. เคเคธा เค•เคฐเคจे เคธे drum เคชเคฐ เคชूเคฐे page เค•ी image เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคจे เคฒเค—เคคी เคนै.

6. Image เค•ा pattern set เคนोเคจे เค•े เคฌाเคฆ, drum เค•ो เคธเค•เคฐाเคค्เคฎเค• เคฐूเคช เคธे เคšाเคฐ्เคœ powered ink (toner) เค•े เค›ोเคŸे-เค›ोเคŸे particles เคธे coat เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคŸोเคจเคฐ เคก्เคฐเคฎ เค•े เคธเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค• เคฐूเคช เคธे เคšाเคฐ्เคœ เคนिเคธ्เคธे เค•ो เค›ोเฅœเค•เคฐ เคจเค•ाเคฐाเคค्เคฎเค• เคšाเคฐ्เคœ เคตाเคฒे เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคšिเคชเค• เคœाเคคा เคนै.

7. เค…เคฌ Printer เค•े เคฆूเคธเคฐी เคคเคฐเคซ เคธे paper sheet เค•ो drum เค•े เคชाเคธ เคฒाเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœैเคธे-เคœैเคธे เคฏเคน เค†เค—े เคฌเฅเคคा เคนै paper เค•ो เคเค• เค…เคจ्เคฏ corona wire เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคเค• strong negative electrical charge เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै.

8. เคœैเคธे เคนी paper, drum เค•े เคชाเคธ เคฎें เคชเคนुँเคšเคคा เคคो เค‡เคธเค•ा negative charge เคก्เคฐเคฎ เคฎें เคฎौเคœूเคฆ positive เคฐूเคช เคธे charge toner particles เค•ो attract เค•เคฐเคคा เคนै. เคœिเคธเคธे image เค•ो drum เคธे paper sheet เคชเคฐ transfer เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.

9. เค…ंเคค เคฎे paper เค•ी เคธเคคเคน เคชเคฐ เคฎौเคœूเคฆ toner particles เค•ो fuser unit เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे fuse เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคตเคน เคธ्เคฅाเคฏी เคฐूเคช เคธे เค•ाเค—เคœ เคชเคฐ เคšिเคชเค• เคœाเคคे เคนै. เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคธे เค†เคชเค•ो เค‰เคธ document เค•ा printout เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै.

Conclusion

เค‡เคธ เคฒेเค– เคฎें เค†เคชเคจे เคœाเคจा Printer เค•्เคฏा เคนै เคฏे เค•िเคคเคจे เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै? เคœिเคธเค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคนเคฎเคจे เค†เคชเค•ो เคฌเคคाเคฏा เค•ि เคฏे เคเค• เคฌेเคนเคฆ เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ output device เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคนเคฎ printout เคจिเค•ाเคฒเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•เคฐเคคे เคนै. เคฏเคฆि เค†เคช เค‡เคธ เคชोเคธ्เคŸ เค•ो เคชूเคฐा เคชเฅเคคे เคนै เคคो เค†เคช เค‡เคธเค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฒเค—เคญเค— เคธเคญी เคฌाเคคें เคœाเคจ เคœाเคंเค—े. เค†เคชเค•े เคฒिเค เค‡เคจ เคช्เคฐिंเคŸเคฐो เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐเคจा เคญी เค†เคธाเคจ เคนो เคœाเคฏेเค—ा.

เคคो เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เคนै, เค‡เคธ เคชोเคธ्เคŸ เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เค•्เคฏा เคนोเคคा เคนै? (What is Printer in Hindi) เคธे เค†เคช เค•ो เคช्เคฐिंเคŸเคฐ เคฎเคถीเคจ เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเคˆ เคนोเค—ी. เคฏเคฆि เคชोเคธ्เคŸ เคœ्เคžाเคจเคตเคฐ्เคงเค• เคฒเค—ी เคนो เคคो เค†เคช เค‡เคธे เค…เคชเคจे เคธเคนเคชाเค िเคฏों เค•े เคธाเคฅ Share เคญी เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै. เคชोเคธ्เคŸ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคธเคตाเคฒ เคฏा เคธुเคाเคต เค•े เคฒिเคฏे เค•ृเคชเคฏा เคจीเคšे Comment เค•เคฐ เคนเคฎें เคœเคฐूเคฐ เคฌเคคाเคฏे.

No comments:

Post a Comment

JavaScript all details

Skip to main content Menu JavaScript เค•्เคฏा เคนै เค•्เคฏा เค•ाเคฎ เค†เคคी เคนै เค”เคฐ เค•ैเคธे เคธीเค–ें เคนिंเคฆी เคฎें เคœाเคจเค•ाเคฐी เค…ंเคคिเคฎ เคธुเคงाเคฐ June 26, 2020 เคฒेเค–เค• TP Staff เค†เคœ ...