Saturday, June 26, 2021

Input Device

 Input Device เค•्เคฏा เคนै? เคชเคฐिเคญाเคทा เค”เคฐ เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ


เค‡เคธ เคชोเคธ्เคŸ เคฎें เค†เคช เคœाเคจेंเค—े Input Device เค•्เคฏा เคนै? (What is Input Device in Hindi) เค‰เคจเค•े เคจाเคฎ เค”เคฐ Computer เคฎें เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•ा เค•्เคฏा เค•ाเคฐ्เคฏ เคนै? เค†เคธाเคจ เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค‡เคจเค•ा เคชเคฐिเคšเคฏ เคฆे เคคो เคฏे เคตो เคกिเคตाเค‡เคธ เคนोเคคी เคนै, เคœो เคฏूเคœเคฐ เค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคกेเคŸा เค‡เคจเคชुเคŸ (Data Input) เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคคे เคนै। เคฏे เคกिเคตाเค‡เคธ Computer Hardware เค•ा เคนी เคชाเคฐ्เคŸ เคนोเคคी เคนै।


เค…เค•्เคธเคฐ เค‡เคจ्เคนें Input Peripherals เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคเค• เคฌाเคค เคœो เคœाเคจเคจे เคฏोเค—्เคฏ เคนै เคตो เคฏे เค•ि เคฌिเคจा Input Device เค•े เคฏूเคœเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เค•ोเคˆ เคญी เคจिเคฐ्เคฆेเคถ (Command) เคจเคนी เคฆे เคชाเคฏेंเค—े। เค†เค—े เค†เคช เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•े เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค‰เคชเคฏोเค— เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคœाเคจेंเค—े เคฒेเค•िเคจ เค‰เคธเคธे เคชเคนเคฒे Input Device เค•्เคฏा เคนोเคคा เคนै? เค‡เคธे เค…เคš्เค›े เคธे เคธเคฎเคเคคे เคนै।


เค‡เคธ เคชोเคธ्เคŸ เคฎें เค†เคช เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคŸॉเคชिเค• เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคชเฅेंเค—े:-


เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•्เคฏा เคนै

เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ

เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•े เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ

เคธंเค•्เคทेเคช เคฎें

เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•्เคฏा เคนै – What is Input Device in Hindi?


Input Device เคตो เคนोเคคे เคนै, เคœो เคฏूเคœเคฐ เค•ो Computer เคฎें เคกेเคŸा เคฏा เค•เคฎांเคก เคंเคŸเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคคे เคนै। เค‡เคจ्เคนें เคเคธे เคญी เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै “เค•ोเคˆ เคญी Peripheral Device เคœो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เคกेเคŸा เค”เคฐ เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒ เคธिंเค—เคฒ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคे เคนै เค‰เคจ्เคนें Input Device เค•เคนा เคœाเคคा เคนै“।


Input Device เค•ो เคนเคฎ เคฆो เคถ्เคฐेเคฃिเคฏों เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เค•เคฐเคคे เคนै, เคœिเคธเคฎे เคฎैเคจ्เคฏुเค…เคฒ เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค”เคฐ เคกाเคฏเคฐेเค•्เคŸ เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เคถाเคฎिเคฒ เคนै –


Manual Input Devices: เค‡เคจเคฎें เคกेเคŸा เค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคฎैเคจ्เคฏुเค…เคฒ เคฐूเคช เคธे เคंเคŸเคฐ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเคฏे, เค…เค—เคฐ เค†เคชเค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें Text, Number เคฏा เค•ोเคˆ Character เคŸाเค‡เคช เค•เคฐเคจा เคนै, เคคो เค†เคชเค•ो เค…เคชเคจी เค‰ंเค—เคฒिเคฏों เคธे Keyboard เคฎें เค‰เคจ Keys เค•ो เคฆเคฌाเคจा เคนोเค—ा เคคเคฌ เคœाเค•เคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคตो เคถเคฌ्เคฆ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเค—ा। เค‡เคธ เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนै: Mouse, Joystick, Microphone, Digital Camera, Webcam เค”เคฐ Touch Screen เค‡เคค्เคฏाเคฆि।


Direct Input Devices: เค‡เคจ เคกिเคตाเค‡เคธ เคฆ्เคตाเคฐा เคกेเคŸा เค•ो เคธीเคงे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เค‡เคจเคชुเคŸ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค…เคฐ्เคฅाเคค เคกाเคฏเคฐेเค•्เคŸ เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เคธे เคกेเคŸा เค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคंเคŸเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคฌเคนुเคค เค…เคงिเค• เคฌाเคนเคฐी เคฎเคฆเคฆ เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคจเคนी เคนोเคคी เคนै। เค‡เคธเค•े เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै: Barcode Scanner, Optical Mark Reader, Optical Character Reader, Biometric Scanner เค”เคฐ Sensor เค‡เคค्เคฏाเคฆि।



เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•ा เค•्เคฏा เค•ाเคฐ्เคฏ เคนै?

Input Units เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เค•ाเคฐ्เคฏ Data เค”เคฐ Control Signals เค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เค‡เคจเคชुเคŸ เค•เคฐाเคจा เคนै। เคœिเคธเค•े เคฌाเคฆ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ CPU เค•े เคฎเคฆเคฆ เคธे เค‰เคธ Data เค•ो Process เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคซिเคฐ เคนเคฎे Output เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคा เคนै।

เคฏे เคญी เค•เคน เคธเค•เคคे เคนै เค•ि Input Devices เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เคฆिเค เคœाเคจे เคตाเคฒे Instructions เค•ो เคธ्เคตीเค•ाเคฐ्เคฏ (Accept) เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคนै เค”เคฐ เค†เคชเค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคธाเคฅ Interact เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค‰เคธे Control เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคคे เคนै।


เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเคฏे เคœเคฌ เคญी เค†เคช Keyboard เคฎें เค•ोเคˆ Key Press เค•เคฐเคคे เคนै เคฏा Mouse เคธे Click เค•เคฐเคคे เคนै เคคो เคฏे เคธเคฌ เค—เคคिเคตिเคงि เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฒिเคฏे เคเค• Signal เค•ी เคคเคฐเคน เคนोเคคे เคนै, เคœो เค‰เคธे เคตिเคถेเคท เคŸाเคธ्เค• เคœैเคธे – เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เค“เคชเคจ เค•เคฐเคจा, เคฎैเคธेเคœ เคŸाเค‡เคช เค•เคฐเคจा เค”เคฐ เค•เคˆ เค…เคจ्เคฏ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•े เค†เคฆेเคถ เคฆेเคคे เคนै।


13 Examples of Input Device – เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•े เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ


เค•ुเค› เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ Input Devices เค•े เคจाเคฎ เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนै:-


Keyboard

Mouse

Trackball

Scanner

Joy Stick

Microphone

Touch Screen

Graphic tablet

Digital Camera

Webcam

Biometric Scanner

OMR Reader

OCR Reader

Keyboard


Keyboard, เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค• เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ (Primary Input Device) เคนै। เค†เคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ เคฏे เคช्เคฒाเคธ्เคŸिเค• เค•े เคฌเคŸเคจों เคธे เคฌเคจा เคนोเคคा เคนै เคœिเคธे ‘Keys’ เค•เคนเคคे เคนै। เค…เคงिเค•ांเคถ เค•ीเคฌोเคฐ्เคก เคฎें 80 เคธे เคฒेเค•เคฐ 110 Keys เคคเค• เคนोเคคी เคนै। Keyboard เคฎें Keys เค•เคˆ เคธेเค•्เคถเคจ เคฎें เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคนोเคคी เคนै เคœिเคจเคฎें เค•्เคฐเคฎเคถः Typing Keys, Numeric Keys, Functions Keys, Control Keys เค”เคฐ Navigation Keys เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคคी เคนै।


Keyboard



เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ เคฏूเคœเคฐ เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เคฒिเค– เคธเค•เคคे เคนै, เค•ीเคธ्เคŸ्เคฐोเค• เคถॉเคฐ्เคŸเค•เคŸ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै เค”เคฐ เค•เคˆ เคคเคฐเคน เค•े เค•เคฎांเคก เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เคฆे เคธเค•เคคे เคนै। Keyboard เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธे USB เคฏा Bluetooth เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค•เคจेเค•्เคŸ เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เค…เคงिเค•ांเคถ เค•ीเคฌोเคฐ्เคก QWERTY Layout เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนै। เค‡เคธ เค•ीเคฌोเคฐ्เคก เค•े เคชเคนเคฒे เค›ः เค…เค•्เคทเคฐ เค‡เคธी เค•े เคจाเคฎ เคชเคฐ เคนोเคคे เคนै।


เค…เค—เคฐ เค†เคช Keyboard เค•ी เคธเคญी Keys เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค‰เคชเคฏोเค— เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคธे เคœाเคจเคจा เคšाเคนเคคे เคนै เคคो เคฏเคน เคชोเคธ्เคŸ เคชเฅे – เคธเคญी เค•ीเคฌोเคฐ्เคก Keys เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค‰เคชเคฏोเค—


Mouse


Optical mouse

Mouse เค•ो Pointing Device เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เคœो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ ‘Input Unit’ เคฎें เคธे เคเค• เคนै। เค‡เคธเค•े เค‰เคชเคฏोเค— เคธे เค†เคช เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฎॉเคจिเคŸเคฐ เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคชเคฐ Cursor เคฏा Pointer เค•ी เคฎूเคตเคฎेंเคŸ เค•ो เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเคฏे เคœैเคธे เคนी เค†เคช Mouse เค•ो เคฎूเคต เค•เคฐเคคे เคนै เคคो เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคชเคฐ เคฆिเค– เคฐเคนा Pointer เคญी เค‰เคธी เคกाเคฏเคฐेเค•्เคถเคจ เคฎें เคฎूเคต เค•เคฐเคคा เคนै।


Mouse เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เค•ाเคฐ्เคฏ เค‘เคฌ्เคœेเค•्เคŸ เคชเคฐ Point เค•เคฐเคจा, Click เค•เคฐเคจा เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคชเคฐ เค‡เคงเคฐ เคธे เค‰เคงเคฐ Drag เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธเค•े เคฒिเค Mouse เคฎें Two buttons (Left & Right) เค”เคฐ เค‡เคจ เคฆोเคจों เค•े เคฌीเคš เคฎे เคเค• Scrolling Wheel เคฎौเคœूเคฆ เคนोเคคी เคนै। เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธे เค•เคจेเค•्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคฎाเค‰เคธ เคฆो เคญाเค—ों เคฎें เคฌांเคŸा เคœाเคคा เคนै, เคœिเคจเคฎे Wired เค”เคฐ Wireless Mouse เคถाเคฎिเคฒ เคนै। เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎाเค‰เคธ เค•े เคธเคญी เคชाเคฐ्เคŸ्เคธ เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค•ाเคฐ्เคฏो เค•ो เค”เคฐ เคฌेเคนเคคเคฐ เคคเคฐीเค•े เคธे เคธเคฎเคเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคช เคฏे เคชोเคธ्เคŸ เคชเฅ เคธเค•เคคे เคนै – เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎाเค‰เคธ เค•े เคชाเคฐ्เคŸ्เคธ เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค•ाเคฐ्เคฏ


Trackball


Logitech wireless trackball

Trackball, เคฎाเค‰เคธ เค•े เคธเคฎाเคจ เคเค• เคชॉเค‡ंเคŸिंเค— เคกिเคตाเค‡เคธ เคนै เคชเคฐเคจ्เคคु เค‡เคธเค•े เคŸॉเคช เคชเคฐ เคเค• Ball เคนोเคคी เคนै เคœिเคธे เค‰ंเค—เคฒिเคฏों เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เค˜ुเคฎाเค•เคฐ Pointer เค•ी เคฎूเคตเคฎेंเคŸ เค•ो เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค…เค•्เคธเคฐ เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฎाเค‰เคธ เค•े เคตिเค•เคฒ्เคช เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।


Trackball เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคจा เคฌेเคนเคฆ เค†เคฐाเคฎเคฆाเคฏเค• เคนोเคคा เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि Pointer เค•ो เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‡เคธे เคฎाเค‰เคธ เค•ी เคคเคฐเคน เค‡เคงเคฐ-เค‰เคงเคฐ เคฎूเคต เคจเคนी เค•เคฐเคจा เคชเฅœเคคा। เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เค‡เคธे เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคธเคฎเคคเคฒ เคธเคคเคน เค•ा เคนोเคจा เคœเคฐूเคฐी เคจเคนी เคนै।


Scanner


Black color Barcode Scanner

เคธ्เค•ैเคจเคฐ เคเค• Input Device เคนै, เคœो เคเค• Image เคฏा text document เค•ो เค•ैเคช्เคšเคฐ เค•เคฐเค•े เค‰เคธे Digital file เคฎें เค•เคจ्เคตเคฐ्เคŸ เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै। เคฏे เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคเค• Photocopy Machine เค•ी เคคเคฐเคน เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคा เคนै। เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เค•े เค‡เคธ เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เคตเคฐ्เคถเคจ เค•ो เค†เคช เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เค“เคชเคจ เค”เคฐ เคเคกिเคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคธाเคฅ เคนी เค‰เคธे เคช्เคฐिंเคŸ เคญी เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।


Image เค•ो Digital file เคฎें เค•เคจ्เคตเคฐ्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे Scanner เคฆ्เคตाเคฐा Optical character recognition เคคเค•เคจीเค• เค•ा เคฏूเคœ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। Scanner เค•เคˆ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै เคœिเคธเคฎे เคธे เค•ुเค› เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคนै।


Flatbed Scanners: เคฏे เคเค• Photocopier Machine เค•े เคธเคฎाเคจ เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎे เค‡เคฎेเคœ เค•ो เคธ्เค•ैเคจเคฐ เค•े flat surface เคชเคฐ เคฐเค–เค•เคฐ Scan เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै

Handheld Scanner: เค‡เคธเคธे เคธ्เค•ैเคจिंเค— เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‡เคธे เคนाเคฅ เคธे เคชเฅœเค•เคฐ เค‡เคฎेเคœ เค•े เค‰เคช्เคชเคฐ เคฒे เคœाเคฏा เคœाเคคा เคนै। Barcode Scanner เค‡เคธเค•ा เค…เคš्เค›ा เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै।

Sheet-fed Scanner: เคฏเคน เค‡เคฎेเคœ เค•ो เคฐोเคฒเคฐ्เคธ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคซीเคก เค•เคฐเคคा เคนै। เคœैเคธे เคนी เคชेเคชเคฐ เคฐोเคฒเคฐ เคธे เคชाเคธ เคนोเคคा เคนै, Scanner เค‡เคฎेเคœ เค•ो เคฐीเคก เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคเค• เคธเคฎเคคเคฒ เคถीเคŸ เคฎें เคช्เคฐिंเคŸ เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै।

Joy Stick


Joystick

เคฎाเค‰เคธ เค•ी เคคเคฐเคน Joystick เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เคญी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคชเคฐ Cursor เค•ी เคฎूเคตเคฎेंเคŸ เค•ो เค•เคจ्เคŸ्เคฐोเคฒ เค•เคฐเคจा เคนै। เค‡เคธเค•ा เคฎुเค–्เคฏ เค‰เคชเคฏोเค— Computer Video Games เคœैเคธे – Flight simulator เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค–ेเคฒเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เคเค• Stick เคฒเค—ी เคนोเคคी เคนै, เคœिเคธे เคนाเคฅ เคธे เคชเฅเค•เคฐ เค†เคช เคœिเคธ เคกाเคฏเคฐेเค•्เคถเคจ เคฎें เคฎूเคต เค•เคฐेंเค—े Cursor เค‰เคธी เคกाเคฏเคฐेเค•्เคถเคจ เคฎें เคฎूเคต เค•เคฐเคจे เคฒเค—ेเค—ा। Joystick เคฎें เค•เคจ्เคŸ्เคฐोเคฒ เค•े เคฒिเคฏे เค•เคˆ Buttons เคญी เคฆिเค เคœाเคคे เคนै, เคœिเคจ्เคนें Triggers เค•เคนเคคे เคนै।


Microphone


Microphone

เคฎाเค‡เค•्เคฐोเคซोเคจ เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ Input Device เคนै, เคœिเคธเค•े เค‰เคชเคฏोเค— เคธे Sound เค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें Input เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเคฏे เคœเคฌ เค†เคช Voice Recorder เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนै, เคคो Laptop เค•ा Microphone เค‰เคธ Sound เค•ो เคกिเคŸेเค•्เคŸ เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคเค• เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เคธिเค—्เคจเคฒ เคฒैเคชเคŸॉเคช เคฎें เคŸ्เคฐांเคธเคฎिเคŸ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।


เคœिเคธเค•े เคฌाเคฆ Analogue-to-digital Converter (ADC) เค‰เคธ Analog data เค•ो Digital data เคฎें เค•เคจ्เคตเคฐ्เคŸ เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै เคคाเค•ि เค‰เคธ เคฐिเค•ॉเคฐ्เคกिंเค— เค•ो เคฒैเคชเคŸॉเคช เคฎें เคธ्เคŸोเคฐ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•े। Microphones เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคˆ เค•ाเคฎों เค•े เคฒिเคฏे เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœैเคธे – Voice call, Voice over, Video conferencing เค”เคฐ Speech recognition เค‡เคค्เคฏाเคฆि।


Touch Screen


touchscreen ipad

เคŸเคšเคธ्เค•्เคฐीเคจ เคเค• Electronic Visual Display เคนै, เคœो เคฏूเคœเคฐ्เคธ เค•ो เค…เคชเคจी เค‰ंเค—เคฒिเคฏों เคฏा Stylus เค•े เค‰เคชเคฏोเค— เคธे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคธाเคฅ เค‡ंเคŸเคฐेเค•्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคคा เคนै। เค†เคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ Smartphones, Tablets เค”เคฐ ATM Machines เคฎें เค†เคชเค•ो เคŸเคš เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคी เคนै। เคœो เคกिเคตाเค‡เคธ Touchscreen เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคी เคนै, เค‰เคจเคฎें เค†เคชเค•ो Instructions Input เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे Keyboard เคฏा Mouse เค•ी เคœเคฐुเคฐเคค เคจเคนी เคนोเคคी เคนै, เคฌเคฒ्เค•ि Input เค•ो เค‰ंเค—เคฒिเคฏों เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคซीเคก เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।


Graphic Tablet



Graphic Tablet (Digitizer เคฏा Drawing tablet เค•े เคจाเคฎ เคธे เคญी เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै) เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी Input Device เคนै, เคœिเคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคนाเคฅ เคธे เคฌเคจाเคฏे เค—เค Sketches เค•ो Digital images เคฎें เค•เคจ्เคตเคฐ्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคจเค•ा เคกिเฅ›ाเค‡เคจ เคŸैเคฌเคฒेเคŸ เค•े เคธเคฎाเคจ เคนोเคคा เคนै।


เค‡เคธเค•ी เคธ्เค•्เคฐीเคจ เคชเคฐ Stylus (เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी Pointing Device) เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे Sketches เค•ो draw เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। Graphic tablet เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคตे เคฒोเค— เค•เคฐเคคे เคนै, เคœो Artwork เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคนो เคฏा Drawing เคฎें เคฐुเคšि เคฐเค–เคคे เคนो।


Digital Camera



เคกिเคœिเคŸเคฒ เค•ैเคฎเคฐा เคเค• Input Device เคนै, เคœो Pictures เค•ो เคกिเคœिเคŸเคฒ เคฐूเคช เคฎें เค•ैเคช्เคšเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนें เค…เคชเคจे เคญीเคคเคฐ เคฎौเคœूเคฆ เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै। เคœिเคธเค•े เคฌाเคฆ เค‡เคธे USB เค•ैเคฌเคฒ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธे เค•เคจेเค•्เคŸ เค•เคฐเค•े เค‡เคธเคฎे เคฎौเคœूเคฆ เคชिเค•्เคšเคฐ เคฏा เคตीเคกिเคฏो เค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคŸ्เคฐांเคธเคซเคฐ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।


เคเค• Traditional film camera เค•े เคฎुเค•ाเคฌเคฒे Digital camera เค•เคˆ เค…เคงिเค• เคชिเค•्เคšเคฐ เค•ैเคช्เคšเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा CCD sensor (Charged Coupled Device) เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคชिเค•्เคšเคฐ เคฏा เคตीเคกिเคฏो เค•ो เคฐिเค•ॉเคฐ्เคก เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे।


Webcam



เคตो เค•ैเคฎเคฐा เคœो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธे เคธीเคงे เค•เคจेเค•्เคŸेเคก เคนोเคคा เคนै, เค‰เคธे Webcam เคฏा ‘Web Camera’ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเคฏे เค•เคˆ เคฒैเคชเคŸॉเคช เค”เคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎॉเคจिเคŸเคฐ เคฎें เค‡เคจ-เคฌिเคฒ्เคŸ เคตेเคฌเค•ैเคฎ เค†เคคे เคนै เคœो เค…เค•्เคธเคฐ เคธ्เค•्เคฐीเคจ เค•े เคธेंเคŸเคฐ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคนोเคคे เคนै। เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เค•เคˆ Security cameras เคญी เค‡เคธเค•े เค…เคš्เค›े เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै।


เคนाเคฒांเค•ि เคฏे เคกिเคœिเคŸเคฒ เค•ैเคฎเคฐा เค•े เคธเคฎाเคจ เคนी เค‡เคฎेเคœ เค”เคฐ เคตीเคกिเคฏो เค•ो เค•ैเคช्เคšเคฐ เค•เคฐเคคे เคนै। เคฒेเค•िเคจ เค‡เคจเค•े เคชाเคธ เค–ुเคฆ เค•ी เคฎेเคฎोเคฐी เคจเคนी เคนोเคคी เคฌเคฒ्เค•ि เคชिเค•्เคšเคฐ เค•ो เคธीเคงे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคธेเคจ्เคก เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै, เคœเคนां เค‰เคธे เคธ्เคŸोเคฐ, เค“เคชเคจ เค”เคฐ เคเคกिเคŸ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। Webcams เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे Video-conferencing meeting เค†เคฏोเคœिเคค เค•เคฐเคจे เค”เคฐ Online Video Calling เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।


Biometric Devices



เคฌॉเคฏोเคฎेเคŸ्เคฐिเค• เคกिเคตाเค‡เคธ เคเคธी เคกिเคตाเค‡เคธ เคนै, เคœो เค•िเคธी เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค‰เคธเค•े Biometric data เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคी เคนै। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเคฏे Face scanner, Fingerprint scanner, Voice scanner เค”เคฐ Retinal scanner เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคฏे เคธเคญी เคฌॉเคฏोเคฎेเคŸ्เคฐिเค• เคกिเคตाเค‡เคธ เคนै।


OMR Reader



Optical Mark Recognition (OMR) เคเค• เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी Scanner Machine เคนै, เคœिเคธเค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เคเค• เคถीเคŸ เคชเคฐ เคชेंเคธिเคฒ เคฏा เคชेเคจ เคธे เคฌเคจाเคฏे เค—เค Mark เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै। เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे Multiple Choice Questions เคตाเคฒी เคชเคฐीเค•्เคทाเค“ं เค•ी เค‰เคค्เคคเคฐ-เคชुเคธ्เคคिเค•ा เค•ो เคœाँเคšเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।


OCR Reader

Optical Character Recognition (OCR) เคเค• เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏ Input Device เคนै, เคœिเคธเค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เคชेเคชเคฐ เคฏा เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เคฎें เคฒिเค–े เคฏा เคช्เคฐिเคจ्เคŸेเคก เคŸेเค•्เคธ्เคŸ เค•ो เคธ्เค•ैเคจ เค•เคฐเค•े เค‰เคจเค•ी เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐเคจा เคนै। OCR Reader, เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เคฏा เค‡เคฎेเคœ เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคŸेเค•्เคธ्เคŸ เค•ो เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคฎเคถीเคจ เคชเค เคจीเคฏ เค•ोเคก (Machine Readable Code) เคฎें เค•เคจ्เคตเคฐ्เคŸ เค•เคฐเคคा เคนै เคœिเคธे เคซिเคฐ เคธिเคธ्เคŸเคฎ เค•ी เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें เคธ्เคŸोเคฐ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค‘เคซिเคธ เคฏा เคฒाเค‡เคฌ्เคฐेเคฐी เคฎें เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เคฏा เคฌुเค•्เคธ เค•ी Digital File เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।


เคธंเค•्เคทेเคช เคฎें

เคคो เค‡เคธ เคชोเคธ्เคŸ Input Device เค•्เคฏा เคนै? (What is Input Device in Hindi) เคฎें เค†เคชเคจे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคตिเคญिเคจ्เคจ เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคœाเคจा। เค‰เคฎ्เคฎीเคฆ เคนै, เคชोเคธ्เคŸ เค•ो เคชเฅเคจे เค•े เคฌाเคฆ เค†เคชเค•ो เค‡เคธ เคตिเคทเคฏ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค…เคš्เค›ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคนो เค—เคฏी เคนोเค—ी। เค…เค—เคฐ เค†เคช เคเค• เคธ्เคŸूเคกेंเคŸ เคนै, เคฏा เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคฐुเคšि เคฐเค–เคคे เคนै, เคคो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคซंเคกाเคฎेंเคŸเคฒ्เคธ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคชोเคธ्เคŸ เค•े เคฒिंเค• เคจीเคšे เคฆिเค เค—เค เคนै। เคœिเคจ เคชเคฐ เค•्เคฒिเค• เค•เคฐเค•े เค†เคช เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค”เคฐ เคœाเคจเค•ाเคฐी เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।


เคชोเคธ्เคŸ เคœ्เคžाเคจเคตเคฐ्เคงเค• เคฒเค—ी เคนो เคคो เค•ृเคชเคฏा เค‡เคธे Social Media เคชเคฐ Share เคœเคฐूเคฐ เค•เคฐे, เคคाเค•ि เค†เคชเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค…เคจ्เคฏ เคฒोเค—ों เคคเค• เคฏเคน เคœाเคจเค•ाเคฐी เคชเคนुंเคš เคชाเค।


←Prev

Next→

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฌेเคธिเค• เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เค…เคจ्เคฏ เคฎเคนเคค्เคตूเคฐ्เคฃ เคฒेเค– เคชเฅें:

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เค•्เคฏा-เค•्เคฏा เคตिเคถेเคทเคคाเคं เคนै เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ เค”เคฐ เคตिเค•ाเคธ

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค‰เคชเคฏोเค—

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคšเคฒाเคจा เค•ैเคธे เคธीเค–ें เคฌिเคŸ เคंเคก เคฌाเค‡เคŸ เค•्เคฏा เคนै

เค‘เคชเคฐेเคŸिंเค— เคธिเคธ्เคŸเคฎ เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เค‘เคชเคฐेเคŸिंเค— เคธिเคธ्เคŸเคฎ เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ

เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เค•्เคฏा เคนै เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคชाเคฐ्เคŸ्เคธ

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ

เคช्เคฐाเค‡เคฎเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคธेเค•ेंเคกเคฐी เคฎेเคฎोเคฐी เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เค‰เคชเคฏोเค—

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคชोเคฐ्เคŸ्เคธ เค•्เคฏा เคนै เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคตाเคฏเคฐเคธ เค•्เคฏा เคนै










©

No comments:

Post a Comment

JavaScript all details

Skip to main content Menu JavaScript เค•्เคฏा เคนै เค•्เคฏा เค•ाเคฎ เค†เคคी เคนै เค”เคฐ เค•ैเคธे เคธीเค–ें เคนिंเคฆी เคฎें เคœाเคจเค•ाเคฐी เค…ंเคคिเคฎ เคธुเคงाเคฐ June 26, 2020 เคฒेเค–เค• TP Staff เค†เคœ ...