Rohit rawat
Printer เค्เคฏा เคนै เคฏे เคिเคคเคจे เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคนोเคคे เคนै?
เคเคธ เคฒेเค เคฎें เคนเคฎ เคाเคจेंเคे Printer เค्เคฏा เคนै เคฏे เคिเคคเคจे เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคนोเคคे เคนै? เคนเคฎ เคธเคญी Computers เคा เคเคชเคฏोเค เคฌเคूเคฌी เคเคฐเคคे เคนै เคเคฐ เคเคฌ เคญी เคนเคฎें เคंเคช्เคฏूเคเคฐ เคฎें เคฎौเคूเคฆ เคिเคธी document เคा paper เคชเคฐ print เคจिเคाเคฒเคจा เคนोเคคा เคนै, เคคो เคนเคฎ Printer เคा เคเคชเคฏोเค เคเคฐเคคे เคนै. เคฏे เคธเคฌเคธे common output device เคนै เคो Computer เคธे text, character, เคเคฐ image เคे เคฐूเคช เคฎें command เคฒेเคคे เคนै เคเคฐ เคซिเคฐ เคเคธ information เคो paper เคชเคฐ transfer เคเคฐ เคฆेเคคे เคนै.
Printer เคी เคเคตเคถ्เคฏเคเคคा เคนเคฎें homes, offices, school’s เคเคฐ universities เคฎें เค्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เคนोเคคी เคนै. เคชुเคฐाเคจे เคธเคฎเคฏ เคฎें basic text printing เคे เคฒिเค dot matrix printer เคा เคเคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคนोเคคा เคฅा. เคฒेเคिเคจ เคฌाเคฆ เคฎें เคเคธे Inkjet Printer เคเคฐ Laser Printer เคฆ्เคตाเคฐा replaced เคเคฐ เคฆिเคฏा เคเคฏा. เคเค เคे เคธเคฎเคฏ เค เคงिเคเคคเคฐ เคเคชเคฏोเค เคिเคฏे เคाเคจे เคตाเคฒे เคช्เคฐिंเคเคฐ เคญी เคฏเคนी เคนै.
เคเคे เคชोเคธ्เค เคฎें เคนเคฎ เคช्เคฐिंเคเคฐ เคे เคช्เคฐเคाเคฐ เคเคฐ เคช्เคฐिंเคเคฐ เคे เคเคชเคฏोเค เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคाเคจेंเคे. เคธाเคฅ เคนी เคช्เคฐिंเคเคฐ เคैเคธे เคाเคฎ เคเคฐเคคा เคนै? เคเคธเคी เคญी เคाเคจเคाเคฐी เคฆेंเคे. เคชเคฐ เคเคธเคธे เคชเคนเคฒे เคช्เคฐिंเคเคฐ เค्เคฏा เคนोเคคा เคนै? เคเคธे เค เค्เคे เคธे เคธเคฎเคें.
Printer เคเค Electronic Device เคนै, เคो computer เคธे text เคเคฐ graphic output เคो เคช्เคฐाเคช्เคค เคเคฐเคคा เคนै เคเคฐ เคซिเคฐ เคเคธ information เคो เคเค blank paper เคชเคฐ print เคเคฐ เคฆेเคคा เคนै. Printer เคฆ्เคตाเคฐा เคเคค्เคชाเคฆिเคค printed output เคो Hard copy เคเคนा เคाเคคा เคนै, เคो electronic document เคा เคญौเคคिเค เคฐूเคช เคนै. เคुเค Printer เคธिเคฐ्เคซ black and white เคช्เคฐเคคिเคฏां เคช्เคฐिंเค เคเคฐ เคธเคเคคे เคนै, เคเคฌเคि เค เคงिเคांเคถ color print เคा เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคเคฐเคคे เคนै.
Printing technology เคे เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคเคจ्เคนें เคฆो เคญाเคों เคฎें เคตिเคญाเคिเคค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคिเคธเคฎें เคชเคนเคฒा เคนै Impact printer, เคो เคเค typewriter เคी เคคเคฐเคน เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคคा เคนै. เคช्เคฐเคค्เคฏेเค character เคो paper เคฎें print เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे เคเคธเคฎे hammer เคธे ink ribbon เคชเคฐ strike เคी เคाเคคी เคนै เคเคฐ เคซिเคฐ ink ribbon เคो paper เคชเคฐ เคฆเคฌाเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคเคชเคฏुเค्เคค character เคเคธ เคชृเคท्เค เคชเคฐ print เคนोเคคा เคนै. Dot matrix printer เคเคธเคा เคเค เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै.
เคเคฌเคि เคฆूเคธเคฐा เคนै, Non-impact printer เคเคธเคे เคฎुเค्เคฏ เคช्เคฐเคाเคฐ เคนै Inkjet printer เคเคฐ Laser printer. Inkjet เคฎें nozzles เคी เคฎเคฆเคฆ เคธे ink เคी small droplets เคो paper เคชเคฐ spray เคเคฐเคे character เคเคฐ image เคो create เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคตเคนी Laser printer เคเค photocopier เคी เคคเคฐเคน เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคคा เคนै. เคฏे เคเค mirror เคธे เคชเคฐाเคตเคฐ्เคคिเคค laser beam เคा เคเคชเคฏोเค เคเคฐเคคा เคนै เคเคตि เคฌเคจाเคจे เคे เคฒिเค. เคเคे เคนเคฎ เคเคธเคे เคเคฐ เคช्เคฐเคाเคฐों เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคाเคจेเค
เคเคธเคธे เคชเคนเคฒे “Printer” เคे เคुเค specifications เคो เคाเคจ เคฒेเคคे เคนै เคो เคเคชเคो เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐिंเคเคฐ เคช्เคฐเคाเคฐों เคे เคฌीเค เค ंเคคเคฐ เคฌเคคाเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เคเคฐ เคธเคเคคे เคนै:
เคเคฒเคฐ – เคเค Printer เคฎें เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒी เคीเค เคो เคฆेเคी เคाเคจी เคाเคนिเคฏे เคตो เคฏे เคि เค्เคฏा เคเคธเคฎें color print เคเคฐเคจे เคी ability เคนै. เค เคเคฐ เคเคชเคो เคเค color printer เคी เคเคตเคถ्เคฏเคเคคा เคจเคนी เคนै เคคो เคเคช monochrome printer เคो เคुเคจ เคธเคเคคे เคนै.
เคช्เคฐिंเคเคฐ เคธ्เคชीเคก – เคนाเคฒांเคि เคเคเคเคฒ home printers เคฎें เคญी เคเคชเคो เคฌेเคนเคคเคฐ printing speed เคฆेเคเคจे เคो เคฎिเคฒेเคी. เคชเคฐเคจ्เคคु เคฏเคฆि เคเคช เค เคงिเค printing เคเคฐเคคे เคนै เคैเคธा เค เค्เคธเคฐ offices เคฎें เคนोเคคा เคนै. เคคो printing speed เคเค important เคชเคนเคฒू เคฌเคจ เคाเคคा เคนै. เคเค Printer เคी เคเคธ เค्เคทเคฎเคคा เคो PPM (Pages Per Minute) เคธे เคฎाเคชा เคाเคคा เคนै.
เคฐिเคॉเคฒ्เคฏूเคถเคจ – เคฏे เคเค page เคชเคฐ เคिเคธी image เคฏा text เคी sharpness เคो decide เคเคฐเคคा เคนै. เคฏเคฆि เคเคช เคเค Printer เคชเคฐ 600dpi เคฒिเคा เคนुเค เคฆेเคे เคคो เคฏเคน เคช्เคฐเคคि เคंเค เคกॉเค्เคธ เคी เคฎाเคค्เคฐा เคो เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै.
เคฎेเคฎोเคฐी – เคฏเคฆि เคเคช เคจเคนी เคाเคจเคคे เคคो เคเค Printers เคฎें dedicated memory เคนोเคคी เคนै. เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคे เคฒिเคฏे laser printer เคเคตि เคฌเคจाเคจे เคธे เคชเคนเคฒे Memory เคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏेเค page เคी เคเค เคชूเคฐी image เคो เคฐเคเคคा เคนै. เคฏे printing error เคธे เคฌเคเคจे เคเคฐ document เคो properly print เคเคฐเคจे เคฎें เคธเคนाเคฏเค เคนोเคคी เคนै. เคธाเคฅ เคนी เคเคช large files เคो เคญी print เคเคฐ เคธเคเคคे เคนै.
เคช्เคฐिंเคเคฐ เคंเคเคฐเคซेเคธ – Computer เคो printer เคธे connect เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे เคเค เคคเคฐीเคों เคा เคเคชเคฏोเค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคिเคธเคฎे USB cable (wired) เคเคฐ Wi-fi (wireless) เคธเคฌเคธे เคเคฎ connection type เคนै
เคช्เคฐिंเคเคฐ เคा เค เคตिเคท्เคाเคฐ เคिเคธเคจे เคเคฐ เคเคฌ เคिเคฏा?
Computer Printer เคा เคเคคिเคนाเคธ (History) เคฒเคเคญเค 1938 เคे เคเคธ-เคชाเคธ เคถुเคฐू เคนुเค เคเคฌ Chester Carlson เคจे Electrophotography เคจाเคฎ เคी เคเค dry printing process เคा เค เคตिเคท्เคाเคฐ เคिเคฏा เคฅा. เคนाเคฒांเคि เคเค เคตेเคฌเคธाเคเค เคเคฐ เคिเคคाเคฌों เคฎें เคเคธเคे เคเคคिเคนाเคธ เคो 1800s เคธे เคถुเคฐू เคिเคฏा เคाเคคा เคนै เคเคฌ Charles Babbage เคจे เค เคชเคจा เคชเคนเคฒा Mechanical printer เคกिเฅाเคเคจ เคिเคฏा เคिเคธे Difference Engine เคे เคธाเคฅ เคเคชเคฏोเค เคिเคฏा เคเคฏा.
เคธเคจ 1953 เคฎें Remington Rand เคฆ्เคตाเคฐा Univac computer เคे เคฒिเค เคเค high-speed printer เคชेเคถ เคिเคฏा เคเคฏा, เคฏे เคฌเคนुเคค เคฌเฅी เคเคฐ เคญाเคฐी เคฎเคถीเคจ เคฅी เคिเคธเคा เคเคชเคฏोเค เคेเคตเคฒ เคเคงुเคจिเค เคाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏों เคฎें เคिเคฏा เคाเคคा เคฅा. เคนाเคฒांเคि เคเคธ เคธเคฎเคฏ เคคเค printing เคे เคฒिเค Typewriters เคเค เค เค्เคा เคคเคฐीเคा เคฅे. เคฒेเคिเคจ เคเคธเคฎें เคเคชเคฏोเคเคเคฐ्เคคा เคो เคเค paper print เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे เคเค processes เคธे เคुเคเคฐเคจा เคนोเคคा เคฅा.
เคฏเคฆ्เคฏเคชि Impact printer เคी category เคฎें line printers เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคตिเคเคธिเคค เคिเคฏे เคเค. เคฒेเคिเคจ typewriter เคตाเคฒी technology เคฎें dot matrix printer เคो เคธเคฌเคธे เค เคงिเค เคฒोเคเคช्เคฐिเคฏเคคा เคฎिเคฒी. เคฏे ink ribbon เคชเคฐ pins เคो push เคเคฐเคे characters print เคเคฐเคคे เคฅे. เคตเคนी non-impact printer เคी เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें laser printer เคे เคชเคนเคฒे เคธंเคธ्เคเคฐเคฃ เคो เคธเคจ 1969 เคฎें เคตिเคเคธिเคค เคिเคฏा เคเคฏा.
Gary Starkweather เคนी เคตो เคต्เคฏเค्เคคि เคฅे เคिเคจ्เคนोंเคจे เคฒेเคเคฐ เคช्เคฐिंเคเคฐ เคो เคตिเคเคธिเคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค Xerox machines เคी copier technology เคो use เคिเคฏा เคฅा. เคिเคธเคे เคฌाเคฆ เคเคชเคฏोเคเคเคฐ्เคคा เคे เคฒिเคฏे เคฆเคธ्เคคाเคตेเคों เคो เคช्เคฐिंเค เคเคฐเคจा เคเคฐ เคเคธाเคจ เคนो เคเคฏा. 1976 เคฎें เคเค เคเคฐ non-impact เคช्เคฐिंเคเคฐ เคจे เคฆเคธ्เคคเค เคฆी เคिเคธे เคเคช Inkjet printer เคे เคจाเคฎ เคธे เคाเคจเคคे เคนै เคฏे home consumers เคे เคฒिเคฏे เคाเคซी เคซाเคฏเคฆेเคฎंเคฆ เคฐเคนा.
เคนाเคฒांเคि impact printer เคฆ्เคตाเคฐा high amount เคฎें paperwork เคो produce เคिเคฏा เคा เคธเคเคคा เคนै เคชเคฐเคจ्เคคु เคตे low-resolution เคฎें เคเคชाเค เคเคฐเคคे เคนै. เคเคฌเคि non-impact printers เคฆ्เคตाเคฐा high quality prints เคเคค्เคชाเคฆिเคค เคिเคฏे เคाเคคे เคนै เคฒेเคिเคจ เคตे เคงीเคฎी เคเคคि เคฎें เคเคชाเค เคเคฐเคคे เคนै
เคช्เคฐिंเคเคฐ เคे เคช्เคฐเคाเคฐ (Types of Printer in Hindi)
เคฎूเคฒ เคฐूเคช เคธे Printer เคฆो เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคนोเคคे เคนै:
1) Impact Printer
เคฏे characters เคो เคाเคเค เคชเคฐ print เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे paper เคे direct contact เคฎें เคเคเคฐ เคเคชाเค เคเคฐเคคे เคนै. เคाเคเค เคชเคฐ เคช्เคฐเคญाเคต เคกाเคฒเคจे เคे เคฒिเคฏे เคเคธเคฎें electromechanical component เคा use เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคจเคฎें เคเค metal head เคนोเคคा เคिเคธे ink ribbon เคे เคिเคฒाเคซ เคเคเคฐाเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคธเคे เคฌाเคฆ ink ribbon เคो paper เคชเคฐ push เคिเคฏा เคाเคคा เคिเคธเคे เคซเคฒเคธ्เคตเคฐूเคช เคเคชเคฏुเค्เคค เค เค्เคทเคฐ เคाเคเค เคชเคฐ เคเคช เคाเคคा เคนै. เคนाเคฒांเคि เคเคธ เคช्เคฐเคिเคฏा เคฎें เคाเคซी noise เคเคคी เคนै. Impact Printer เคा mechanisms เคเค typewriter เคे เคธเคฎाเคจ เคนोเคคा เคนै. เคเคฎ्เคชैเค्เค เคช्เคฐिंเคเคฐ เคे เคเคฆाเคนเคฐเคฃ:
- Dot Matrix Printer
- Daisy Wheel Printer
- Line Printer
- Drum Printer
- Chain Printer
Dot Matrix Printer
เคเคจ เคช्เคฐिंเคเคฐो เคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏेเค character เคो dots เคे pattern เคฎें print เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคธเคฎें print head เคเค tiny needles เคे เคเค matrix เคธे เคฌเคจा เคนोเคคा เคนै. เคो ink ribbon เคธे เคเคเคฐाเคเคฐ เคाเคเค เคชเคฐ เคเค dot เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคเคฐเคคा เคนै. เคเค्เคिเคค character เคฌเคจाเคจे เคे เคฒिเคฏे dots เคो เคเค particular shape เคฎें เคฌाเคฐीเคी เคธे เคซैเคฒाเคฏा เคाเคคा เคนै. Dot Matrix เคा printing mechanism เคเค typewriter เคे เคธเคฎाเคจ เคนोเคคा เคนै. เคนाเคฒांเคि เคฏे เค เคญी outdated เคนो เคुเคे เค्เคฏोंเคि เคฏे เคเคคเคจे high quality prints เคจเคนी produce เคเคฐ เคธเคเคคे เคนै. Dot matrix เคा เคฎुเค्เคฏ เคฒाเคญ เคฏे เคนै เคि เคเคธเคे เคฆ्เคตाเคฐा different shape, size, เคเคฐ fonts เคฎें character เคो print เคिเคฏा เคा เคธเคเคคा เคนै.
Daisy Wheel Printer
Daisy Wheel เคเค เคช्เคฐाเคฐंเคญिเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคे Printer เคนै. เคเคจเคฎें เคเค metal wheel เคนोเคคी เคนै เคिเคธเคे เคोเคจों เคฎें เคธเคญी characters เคฒเคे เคนोเคคे เคนै. Character เคो paper เคฎें print เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे เคฏे wheel rotate เคนोเคคी เคนै, เคเคฐ เคซिเคฐ hammer เคी เคฎเคฆเคฆ เคธे wheel เคฎें เคฒเคे เคช्เคฐเคค्เคฏेเค character เคो ink ribbon เคธे เคเคเคฐाเคฏा เคाเคคा เคนै. เคिเคธเคे เคซเคฒเคธ्เคตเคฐूเคช เคตो paper เคชเคฐ print เคนोเคคा เคนै. เคฏे เคाเคซी fast printing เคเคฐเคคे เคนै เคฒเคเคญเค 10-50 character per second เคो เคाเคซी เค เค्เคी speed เคนै. เคนाเคฒांเคि เคเคจเคे เคฆ्เคตाเคฐा image print เคจเคนी เคी เคा เคธเคเคคी.
Line Printer
เคเคธ เคถ्เคฐेเคฃी เคे เคช्เคฐिंเคเคฐ เคเค เคธเคฎเคฏ เคฎे เคชूเคฐी เคเค line เคो print เคเคฐ เคฆेเคคे เคนै เคเคธเคฒिเคฏे เคเคจ्เคนें เคฒाเคเคจ เคช्เคฐिंเคเคฐ เคเคนा เคाเคคा เคนै. เคฏे เค เคงिเค เคฎाเคค्เคฐा เคฎें output เคा เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคเคฐ เคธเคเคคे เคนै. เคฆूเคธเคฐे impact printer เคी เคคเคฐเคน เคเคธเคฎें เคญी เคเค metal head เคฏा hammer เคนोเคคा เคนै เคो ink ribbon เคธे เคเคเคฐाเคคा เคนै. เคฒेเคिเคจ เคเค เค ंเคคเคฐ เคฏे เคนै เคि เคเคธเคฎें เคช्เคฐเคค्เคฏेเค column เคे เคฒिเคฏे hammers เคी เคเค series เคนोเคคी เคนै, เคिเคธเคธे whole line เคो one time เคฎें print เคिเคฏा เคा เคธเคे. เคเคจเคी Printing speed – 300 เคธे 3000 lines per minute (LPM) เคนोเคคी เคนै.
Drum Printer
เคเคจ เคช्เคฐिंเคเคฐो เคฎें เคเค เคฌेเคฒเคจाเคाเคฐ drum เคนोเคคा เคนै. เคिเคธเคी surface เคเค tracks เคฎें divide เคนोเคคी เคนै. Drum เคी surface เคชเคฐ เคธเคญी characters print เคนोเคคे เคนै. Printing เคे เคฒिเคฏे Drum เคे เคธाเคฎเคจे Paper เคो เคฐเคा เคाเคคा เคนै เคिเคธเคे เคชीเคे hammers เคी เคเค series เคฒเคी เคนोเคคी เคนै. เคैเคธी เคนी drum rotate เคเคฐเคคा เคนै, hammer เคเคธ desired character เคा wait เคเคฐเคคा เคนै เคिเคธे print เคिเคฏा เคाเคจा เคนै. เคैเคธे เคนी เคตो character เคนเคฅोเฅे เคे front เคฎें เคเคคा เคนै เคคो hammer เค เคชเคจे เคธाเคฎเคจे เคฎौเคूเคฆ ink ribbon เคे เคธाเคฅ paper เคชเคฐ เคตाเคฐ เคเคฐเคคा เคนै. เคเคธ เคคเคฐเคน เคชेเคชเคฐ เคชเคฐ เคตเคน เคเค्เคिเคค เค เค्เคทเคฐ เคเคช เคाเคคा เคนै. Drum Printer เคी เคเคธเคคเคจ speed เคฒเคเคญเค 300 เคธे 2000 line per minute เคนोเคคी เคนै.
Chain Printer
เคฏे printing เคे เคฒिเค เคเค chaining mechanism เคा use เคเคฐเคคे เคนै. เคเคธ เคैเคจ เคो print chain เคเคนเคคे เคนै เคो เคฌเคนुเคค เคคेเคी เคธे rotate เคเคฐเคคी เคนै. Chain เคฎें metal characters เคเคฐ numbers เคी เคเค เคถ्เคฐंเคเคฒा เคนोเคคी เคนै. เคเคธे เคाเคฒू เคเคฐเคจे เคชเคฐ เคฏे chain, hammers เคे เคเค set เคे เคाเคฐों เคเคฐ rotate เคเคฐเคคी เคนै. เคเคฌ desired character เคुเคจे เคเค print column เคे front เคฎें เคนोเคคा เคนै, เคคो hammer เคฆ्เคตाเคฐा paper เคो เคชเคนเคฒे ink ribbon เคฎें เคเคฐ เคซिเคฐ chain เคฎें เคเคธ character เคชเคฐ hit เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคธ เคช्เคฐเคाเคฐ เคाเคเค เคชเคฐ เคตो เคैเคฐเค्เคเคฐ เคเคช เคाเคคा เคนै
2) Non-Impact Printer
เคเคธ categories เคे Printers เคฎें character เคเคฐ images เคฌเคจाเคจे เคे เคฒिเคฏे printing mechanism เคเคฐ paper เคे เคฌीเค เคोเค physical contact เคจเคนी เคนोเคคा เคนै. เคเคธเคฒिเค เคเคจ्เคนें Non-impact Printer เคนिंเคฆी เคฎें เคैเคฐ-เคช्เคฐเคญाเคตी เคช्เคฐिंเคเคฐ เคเคนा เคाเคคा เคนै. เคเคธเคฎे เคธे เคुเค output produce เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค ink spray เคเคฐเคคे เคนै เคเคฐ เคुเค special electrical machines เคा use เคเคฐเคคे เคนै. เคฏे เคช्เคฐिंเคिंเค เคे เคฆौเคฐाเคจ เคोเค เคถोเคฐ เคจเคนी เคเคฐเคคे เค เคฐ्เคฅाเคค เคฌเคนुเคค quieter เคนोเคคे เคนै. เคเคธเคा เคाเคฐเคฃ เคฏे เคนै เคि เคเคจเคฎें Impact printer เคी เคคเคฐเคน เคिเคธी เคญी electro-mechanical mechanism เคा เคเคชเคฏोเค เคจเคนी เคนोเคคा เคนै.
เคฏे black & white เคเคฐ color printout generate เคเคฐเคจे เคฎें เคธเค्เคทเคฎ เคนोเคคे เคนै. เคเค เคे เคธเคฎเคฏ Non-imapct printer เคธเคฌเคธे common เคช्เคฐเคाเคฐ เคนै เคिเคจเคा เคเคชเคฏोเค เค เคงिเคांเคถ เคนोเคคा เคนै. เคเคจเคी เคธเคฌเคธे เคฌเฅी เคाเคธिเคฏเคค เคนै เคि เคฏे better quality เคฎें printout เคจिเคाเคฒ เคธเคเคคे เคนै. เคเคจเคे เคुเค เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคนै:
- Inkjet Printer
- Laser Printer
- Thermal Printer
Inkjet Printer
เคฏे เคธเคฌเคธे เคเคฎ เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคैเคฐ-เคช्เคฐเคญाเคตी เคช्เคฐिंเคเคฐ เคนै, เคो characters เคเคฐ graphics เคो paper เคชเคฐ print เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे ink เคी tiny drops เคो spray เคเคฐเคคे เคนै. เคเคธเคे เคฒिเคฏे เคตे ink cartridge เคा use เคเคฐเคคे เคนै เคिเคธเคฎे เคเค tiny nozzles เคนोเคคी เคนै เคिเคจเคे เคฆ्เคตाเคฐा ink drops เคो spray เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. Ink เคी เคฏे Droplets เคเคฌ nozzles เคธे เคจिเคเคฒเคเคฐ เคเค valve เคธे เคुเคเคฐเคคी เคนै เคคो เคเคจ्เคนें electrically charged เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคซिเคฐ เคฌूंเคฆों เคो เคตिเคฆ्เคฏुเคค เคฐूเคช เคธे เคเคตेเคถिเคค เคเคฐ เคฒंเคฌเคตเคค เคตिเค्เคทेเคชเคฃ เคช्เคฒेเคों เคฆ्เคตाเคฐा paper เคชเคฐ เคเคिเคค เคธ्เคฅिเคคि เคे เคฒिเคฏे เคจिเคฐ्เคฆेเคถिเคค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคจ्เคนें high-quality color เคเคค्เคชाเคฆिเคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคाเคจा เคाเคคा เคนै. เคนाเคฒांเคि เคช्เคฐเคคि เคชृเคท्เค เคช्เคฐिंเค เคฒाเคเคค เคเคจเคฎें เค เคงिเค เคนोเคคी เคนै.
Laser Printer
เคฏे personal computer เคे เคธाเคฅ เคเคชเคฏोเค เคนोเคจे เคตाเคฒा เคธเคฌเคธे เคเคฎ เคช्เคฐเคाเคฐ เคนै, เคो เคเค्เค เคเคคि เคธे เคเค plain paper เคชเคฐ high quality เคตाเคฒे characters เคเคฐ pictures เคो เคฎुเคฆ्เคฐिเคค (print) เคเคฐ เคธเคเคคा เคนै. เคเคธเคฎें printing เคे เคฒिเคฏे Photocopier technology เคा use เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคฌ เคนเคฎ laser printer เคฎें document เคो print เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे เคญेเคเคคे เคนै, เคคो เคเค laser beam เคฆ्เคตाเคฐा electrical charge เคा use เคเคฐเคे เคกॉเค्เคฏूเคฎेंเค เคฎें เคฎौเคूเคฆ เค เค्เคทเคฐ เคฏा เคिเคค्เคฐ เคो selenium-coated drum เคฎें draw เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคैเคธे เคนी drum charged เคนो เคाเคคा เคนै, เคคो เคเคธे dry ink เคे powder (เคिเคธे toner เคเคนเคคे เคนै) เคชเคฐ rolled เคिเคฏा เคाเคคा เคนै.
Toner เคเคธ drum เคชเคฐ charged document เคा เคฐूเคช เคฒे เคฒेเคคा เคนै. เค ंเคค เคฎे toner เคो paper เคชเคฐ transfer เคเคฐเคคे เคนै เคเคฐ heat เคต pressure เคी เคฎเคฆเคฆ เคธे paper เคชเคฐ เคเคธे fused เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคธ เคคเคฐเคน เคธे paper เคชเคฐ เคเคธ document เคा permanent print เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคคा เคนै. Laser printer เคเค เคฌाเคฐ เคฎे เคชूเคฐे เคเค page เคो print เคเคฐ เคธเคเคคे เคนै, เคเคธเคฒिเค เคเคธे Page Printer เคे เคจाเคฎ เคธे เคญी เคाเคจเคคे เคนै.
Thermal Printer
เคฏे printer เคเคตिเคฏों เคो เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे heated pins เคो heat sensitive paper เคชเคฐ burn เคเคฐเคคे เคนै. เคเคจ เคช्เคฐिंเคเคฐो เคो labels, barcode, payment receipt เคเคฐ shipping labels เคเคค्เคฏाเคฆि create เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे เคเคชเคฏोเค เคฎें เคฒिเคฏा เคाเคคा เคนै. Thermal printers เคฆो เค เคฒเค-เค เคฒเค categories เคฎें เคเคคे เคนै เคिเคธเคฎे เคนै: direct thermal เคเคฐ transfer thermal. Direct thermal เคฎें chemically treated paper เคा use เคिเคฏा เคाเคคा เคนै เคो thermal print head เคे เคฆ्เคตाเคฐा heat เคฆेเคจे เคชเคฐ dark เคนोเคคा เคนै. เคเคธเคฎें ink ribbon เคฏा toner เคा เคเคชเคฏोเค เคจเคนी เคนोเคคा เคนै.
เคเคฌเคि Thermal transfer เคฎें print head เคा เคเคชเคฏोเค เคเคฐเคे ribbon เคธे solid ink เคो เคเค label supply (เคो เคเคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ vinyl, polyester, nylon เคธे เคฌเคจी เคนोเคคी เคนै) เคชเคฐ transfer เคเคฐเคे เคเคตि เคो เคเคคเคชเคจ्เคจ เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคเคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ Thermal printer เคाเคซी expensive เคนोเคคे เคนै เคเคฐ เคเคชाเค เคे เคฒिเคฏे เคเคชเคฏोเค เคนोเคจे เคตाเคฒा paper เคญी costly เคนोเคคा เคนै.
Impact Printer เคเคฐ Non-Impact Printer เคे เคฌीเค เคฎुเค्เคฏ เค ंเคคเคฐ
Impact Printer | Non-Impact Printer |
---|---|
เคฏे เคिเคค्เคฐ เคเคฐ เคตเคฐ्เคฃ เคฌเคจाเคจे เคे เคฒिเค hammer เค เคฅเคตा wheel เคो ink ribbon เคे เคिเคฒाเคซ เคเคเคฐाเคคे เคนै. เค เคฐ्เคฅाเคค เคฏे เคाเคเค เคे เคธंเคชเคฐ्เค เคฎें เคเคเคฐ เคเคชाเค เคเคฐเคคे เคนै. | เคเคฌเคि เคฏे paper เคे physical contact เคฎें เคเคฏे เคฌिเคจा เคाเคฎ เคเคฐเคคे เคนै. เคเคจเคฎे ink spray เคเคฐเคे เคฏा laser beam เคी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคเคชाเค เคी เคाเคคी เคนै. |
เคเคจ्เคนें low speed printer เคฎाเคจा เคाเคคा เคนै เค्เคฏोंเคि เคฏे เคฆเคธ्เคคाเคตेเค เคฎुเคฆ्เคฐिเคค เคเคฐเคจे เคे เคฒिเค เคाเคซी เคธเคฎเคฏ เคฒेเคคे เคนै. | เคाเคซी fast เคนोเคคे เคนै, เคช्เคฐเคคि เคฎिเคจเค เคเค เคชेเค เคช्เคฐिंเค เคเคฐเคจे เคी เคเคจเคฎे เค्เคทเคฎเคคा เคนोเคคी เคนै. |
Printing เคे เคฆौเคฐाเคจ เคाเคซी noise เคเคคเคชเคจ्เคจ เคเคฐเคคे เคนै. | เคฌเคนुเคค silently เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคคे เคนै, เคाเคฐเคฃ เคนै เคि เคฏे เคिเคธी เคญी เคคเคฐเคน เคे striking mechanism เคा เคเคชเคฏोเค เคจเคนी เคเคฐเคคे เคนै. |
เคเคจเคे เคฆ्เคตाเคฐा เคเคค्เคชाเคฆिเคค printed output เคी quality เคจॉเคจ-เคเคฎ्เคชैเค्เค เคช्เคฐिंเคเคฐ เคे เคฎुเคाเคฌเคฒे lower เคนोเคคी เคนै. | เคเคฎ्เคชैเค्เค เคช्เคฐिंเคเคฐ เคे เคฎुเคाเคฌเคฒे เคเคจเคे เคฆ्เคตाเคฐा เคเคค्เคชाเคฆिเคค printed output เคी print quality เคाเคซी higher เคนोเคคी เคนै. |
เคฏे เค เค्เคธเคฐ less expensive เคนोเคคे เคนै. | เคเคฎ्เคชैเค्เค เคช्เคฐिंเคเคฐो เคी เคคुเคฒเคจा เคฎें เคฏे very expensive เคนोเคคे เคนै. |
เคाเคเค เคชเคฐ เคช्เคฐिंเค เคा เคเคค्เคชाเคฆเคจ เคเคฐเคจे เคे เคฒिเคฏे เคฏे special ink เคตाเคฒे ribbon เคा use เคเคฐเคคे เคนै. | เคเคจเคฎें เคช्เคฐिंเคिंเค เคे เคฒिเคฏे laser, special ink เคी spray เคฏा heat เคเคฐ pressure เคा เคเคชเคฏोเค เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. |
เคเคจเคे เคฆ्เคตाเคฐा multiple copies เคฌเคจाเค เคा เคธเคเคคी เคนै. | Multiple copies เคो produce เคเคฐเคจा เคฎुเคถ्เคिเคฒ (hard) เคนै. |
เค เคงिเคเคคเคฐ impact printer เคฆ्เคตाเคฐा character output เคो produce เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. | เค เคงिเคเคคเคฐ Non-impact printer เคฆ्เคตाเคฐा graphics เคเคฐ characters output เคฆोเคจों เคो produce เคिเคฏा เคा เคธเคเคคा เคนै. |
Printer เคैเคธे เคाเคฎ เคเคฐเคคा เคนै?
เคเคช्เคชเคฐ เคนเคฎเคจे เคเคชเคो เคเค เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคช्เคฐिंเคเคฐो เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคฏा เคिเคจเคे เคाเคฐ्เคฏ เคเคฐเคจे เคा เคคเคฐीเคा เคเค-เคฆूเคธเคฐे เคธे เคญिเคจ्เคจ เคนोเคคा เคนै. เค เคญी เคนเคฎ laser printer เคैเคธे เคाเคฎ เคเคฐเคคा เคนै? เคเคธ เคฌाเคฐे เคฎे เคाเคจेंเคे. เค्เคฏोंเคि เคเค เคे เคธเคฎเคฏ เคฏे เคเคชเคो เคนเคฐ เคเคเคน เคฆिเคाเค เคฆेเคा. เคเค Laser printer เคाเคซी เคนเคฆ เคคเค photocopiers machine เคी เคคเคฐเคน เคนोเคคे เคนै เคฏाเคจी เคเคจเคी printing technology เคฒเคเคญเค same เคนी เคนोเคคी เคนै.
1. เคเคฌ เคเคช เคुเค print เคเคฐเคคे เคนै, เคคो เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคเคชเคे computer เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐिंเค เคिเคฏे เคाเคจे เคตाเคฒे electronic data (information) เคो laser printer เคคเค sent เคिเคฏा เคाเคคा เคนै.
2. เคฆूเคธเคฐे เคเคฐเคฃ เคฎें Printer เคฎें เคฎौเคूเคฆ เคเค electronic circuit เคฏे เคชเคคा เคเคฐเคคा เคนै เคि เคเคธ data เคा เคฎเคคเคฒเคฌ เค्เคฏा เคนै เคเคฐ เคเคธे paper เคชเคฐ เคैเคธे print เคเคฐเคจा เคนै เคคाเคि เคชृเคท्เค เคชเคฐ เคธเคนी เคाเคจเคाเคฐी เคฆिเคाเค เคฆे.
3. เค เคเคฒे เคเคฐเคฃ เคฎें electronic circuit เคฆ्เคตाเคฐा corona wire เคो activate เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคฏे เคเค high voltage wire เคนै, เคो เคเคธเคे เคเคธ-เคชाเคธ เคฎौเคूเคฆ เคिเคธी เคญी เคीเค เคो เคเค static electric charge เคฆेเคคा เคนै.
4. เคเคธเคे เคฌाเคฆ corona wire เคฆ्เคตाเคฐा charge เคिเคฏा เคाเคคा เคนै photoreceptor drum เคो, เคिเคธเคธे drum เคเค positive charge gain เคเคฐเคคा เคนै เคเคฐ เคตเคน เคाเคฐ्เค เคเคธเคे เคชूเคฐे surface เคชเคฐ เคซैเคฒ เคाเคคा เคนै.
5. เคเคธी เคธเคฎเคฏ electronic circuit เคฆ्เคตाเคฐा laser beam เคो เคญी activate เคिเคฏा เคाเคคा เคนै, เคคाเคि page เคी image เคो drum เคชเคฐ draw เคिเคฏा เคा เคธเคे. เคฏे laser beam drum เคे เคिเคธ เคนिเคธ्เคธे เคชเคฐ hit เคเคฐเคคी เคนै, เคตเคนाँ เคฎौเคूเคฆ positive charge เคฎिเคเคคा เคนै เคเคฐ เคเคธเคे เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ negative charge create เคนोเคคा เคนै. เคเคธा เคเคฐเคจे เคธे drum เคชเคฐ เคชूเคฐे page เคी image เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เคนोเคจे เคฒเคเคคी เคนै.
6. Image เคा pattern set เคนोเคจे เคे เคฌाเคฆ, drum เคो เคธเคเคฐाเคค्เคฎเค เคฐूเคช เคธे เคाเคฐ्เค powered ink (toner) เคे เคोเคे-เคोเคे particles เคธे coat เคिเคฏा เคाเคคा เคนै. เคोเคจเคฐ เคก्เคฐเคฎ เคे เคธเคाเคฐाเคค्เคฎเค เคฐूเคช เคธे เคाเคฐ्เค เคนिเคธ्เคธे เคो เคोเฅเคเคฐ เคจเคाเคฐाเคค्เคฎเค เคाเคฐ्เค เคตाเคฒे เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคिเคชเค เคाเคคा เคนै.
7. เค เคฌ Printer เคे เคฆूเคธเคฐी เคคเคฐเคซ เคธे paper sheet เคो drum เคे เคชाเคธ เคฒाเคฏा เคाเคคा เคนै. เคैเคธे-เคैเคธे เคฏเคน เคเคे เคฌเฅเคคा เคนै paper เคो เคเค เค เคจ्เคฏ corona wire เคी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคเค strong negative electrical charge เคฆिเคฏा เคाเคคा เคนै.
8. เคैเคธे เคนी paper, drum เคे เคชाเคธ เคฎें เคชเคนुँเคเคคा เคคो เคเคธเคा negative charge เคก्เคฐเคฎ เคฎें เคฎौเคूเคฆ positive เคฐूเคช เคธे charge toner particles เคो attract เคเคฐเคคा เคนै. เคिเคธเคธे image เคो drum เคธे paper sheet เคชเคฐ transfer เคिเคฏा เคाเคคा เคนै.
9. เค ंเคค เคฎे paper เคी เคธเคคเคน เคชเคฐ เคฎौเคूเคฆ toner particles เคो fuser unit เคी เคฎเคฆเคฆ เคธे fuse เคिเคฏा เคाเคคा เคนै เคिเคธเคธे เคตเคน เคธ्เคฅाเคฏी เคฐूเคช เคธे เคाเคเค เคชเคฐ เคिเคชเค เคाเคคे เคนै. เคเคธ เคคเคฐเคน เคธे เคเคชเคो เคเคธ document เคा printout เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै.
Conclusion
เคเคธ เคฒेเค เคฎें เคเคชเคจे เคाเคจा Printer เค्เคฏा เคนै เคฏे เคिเคคเคจे เคช्เคฐเคाเคฐ เคे เคนोเคคे เคนै? เคिเคธเคे เค ंเคคเคฐ्เคเคค เคนเคฎเคจे เคเคชเคो เคฌเคคाเคฏा เคि เคฏे เคเค เคฌेเคนเคฆ เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ output device เคนै เคिเคธเคा เคเคชเคฏोเค เคนเคฎ printout เคจिเคाเคฒเคจे เคे เคฒिเคฏे เคเคฐเคคे เคนै. เคฏเคฆि เคเคช เคเคธ เคชोเคธ्เค เคो เคชूเคฐा เคชเฅเคคे เคนै เคคो เคเคช เคเคธเคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฒเคเคญเค เคธเคญी เคฌाเคคें เคाเคจ เคाเคंเคे. เคเคชเคे เคฒिเค เคเคจ เคช्เคฐिंเคเคฐो เคी เคชเคนเคाเคจ เคเคฐเคจा เคญी เคเคธाเคจ เคนो เคाเคฏेเคा.
เคคो เคเคฎ्เคฎीเคฆ เคนै, เคเคธ เคชोเคธ्เค เคช्เคฐिंเคเคฐ เค्เคฏा เคนोเคคा เคนै? (What is Printer in Hindi) เคธे เคเคช เคो เคช्เคฐिंเคเคฐ เคฎเคถीเคจ เคी เคाเคจเคाเคฐी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเค เคนोเคी. เคฏเคฆि เคชोเคธ्เค เค्เคाเคจเคตเคฐ्เคงเค เคฒเคी เคนो เคคो เคเคช เคเคธे เค เคชเคจे เคธเคนเคชाเค िเคฏों เคे เคธाเคฅ Share เคญी เคเคฐ เคธเคเคคे เคนै. เคชोเคธ्เค เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคธเคตाเคฒ เคฏा เคธुเคाเคต เคे เคฒिเคฏे เคृเคชเคฏा เคจीเคे Comment เคเคฐ เคนเคฎें เคเคฐूเคฐ เคฌเคคाเคฏे.